وبلاگ هــم انــدیشـی دینــی

صفحه اصلی عناوین مطالب تماس با من قالب وبلاگ Feed

خلاصه ی تفسیر سوره کهف (1) آیات 1 تا 8

بازدید کننده ی بزرگوار! جهت مطالعه ی بهتر و کامتر مطالب این وبلاگ می توانید به وب سایت :::هم اندیشی دینی::: مراجعه بفرمایید.

(خلاصه ی تفسیر المیزان)

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ‏

این سوره با انذار و تبشیر دعوت به عمل صالح می­کند. و بعید نیست که کسی گوید غرض از نزول این سوره بیان سه داستان عجیب است؛ یکی اصحاب کهف، دومی داستان موسی و آن جوان، و سومی حکایت ذوالقرنین و آنگاه از این سه داستان در مسیر غرض سوره استفاده کرد. این سوره مکی است اما برخی «واصبر نفسک...» را مستثنی کرده­اند.

  *الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذی أَنْزَلَ عَلى‏ عَبْدِهِ الْکِتابَ وَ لَمْ یَجْعَلْ لَهُ عِوَجاً (1) قَیِّماً

عوج: به معنای انحراف است. در مجمع الیان آمده است: عَوج در کجی چیزهای محسوس استعمال می­شود، و عِوج در امور نادیدنی چون اعتقادات و سخن گفتن.

البته شاید منظور از چیزهای مرئی، اموری باشند که راحت دیده می­شوند و منظور از چیزهای نامرئی، اموری باشند که مثلاً با فکر و بصیرت دیده شوند.

خداوند خود را به نزول کتابی ستوده است که هیچ انحرافی در آن نیست و قیّم مصالح بندگانش در دنیا و آخرت است. پس آنچه از صلاح و سداد در جوامع بشری دیده می­شود، همه از برکات انبیای کرام است که در بشر منتشر کرده­اند.

وَ لَمْ یَجْعَلْ لَهُ عِوَجاً:ضمیر در «له» به کتاب برمی­گردد و جمله­ی مورد بحث، جمله­ی حالیه است از کتاب، و کلمه­ی «قیماً»حال بعد از حال است، زیرا خداوند در مقام ستایش خویش است. کلمه­ی «عوج» که نکره­ی در سیاف نفی است افاده­ی عمومیت می­کند. پس قرآن کریم در تمامی احوال و از همه­ی جهات مستقیم و بدون اعوجاج است.

کلمه­ی «قیم» به معنای کسی است که مصلحت چیزی را تأمین می­­کند، امور آن را تدبیر می­کند. مانند قیم خانه که اهل خانه در امور منزل به او مراجعه می­کنند. کتاب قیم، آن کتابی است که مشتمل بر معانی قیّمی باشد، و آنچه قرآن متضمن آن است اعتقاد و عمل صالح است. «یهدی الی الحق و الی طریق مستقیم»[1] و دین اسلام هم همین است: «فأقم وجهک للدین القیم»[2] پس توصیف کتاب به وصف قیومیت به خاطر این است که متضمن دین قیم می­باشد. دینی که متضمن مصالح عالیه­ی دنیوی و اخروی بشری می­باشد.

برخی گفته­اند: مقصود از قیم، مستقیم است یعنی معتدل که نه افراط در آن باشد و نه تفریط.

برخی دیگر گفته­اند: قیم، به معنای مدبر سایر کتابهای آسمانی است، یعنی سایر کتابهای آسمانی را تصدیق و حفظ نموده، شرایعش را نسخ می­کند و این که به دنبال قیم فرمود، «لینذر بدسا شدیدا...» مؤید همین معناست.

*قَیِّماً *لِیُنْذِرَ بَأْساً شَدیداً مِنْ لَدُنْهُ وَ یُبَشِّرَ الْمُؤْمِنینَ الَّذینَ یَعْمَلُونَ الصَّالِحاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْراً حَسَناً (2) *ماکِثینَ فیهِ أَبَداً (3)

برخی آیه را اینگونه معنا می­کنند: این کتاب را فرستاد تا کافران را از عذاب شدید که از ناحیه­ی خداست انذار نماید.

ولی ظاهر آیه به قرینه­ی اینکه مؤمنین را مقید به آن مؤمنینی می­کند که عمل صالح می­کنند، این است که تقدیر آیه «لینذر الذین لا یعملون الصالحات» بوده باشد. چه آنهایی که اصلا ایمان نمی­آورند و یا با وجود ایمان در عمل خود مرتکب فسق می­شوند.

اگر کتاب، خودش مستقیم و برای غیر خودش قیم نمی­بود، نمی­توانست انذار و بشارت باشد.

أَنَّ لَهُمْ أَجْراً حَسَناً : مراد بهشت است، به قرینه­ی «ماکثین فیه ابدا».  

روایت: امام باقر (علیه­السلام) فرمود: منظور از «بأس شدید علی (علیه­السلام) است که از طرف رسول خدا (صلی­الله­علیه­واله) مأمور به کشتن دشمنان گردید. (ذکر یکی از مصادیق بأس شدید).

  *وَ یُنْذِرَ الَّذینَ قالُوا اتَّخَذَ اللَّهُ وَلَداً (4)

مقصود تمام کسانی هستند که معتقد بودند خداوند دارای فرزندی است.

بت پرستان: ملائکه و یا مصلحین از بشر و جن فرزندان خدایند.

نصاری: مسیح پسر خداست.

یهود: عزیر پسر خداست.

انذار را در خصوص این افراد تکرار کرده تا مزید اهتمام در خصوص ایشان باشد. 

  *ما لَهُمْ بِهِ مِنْ عِلْمٍ وَ لا لِآبائِهِمْ کَبُرَتْ کَلِمَةً تَخْرُجُ مِنْ أَفْواهِهِمْ إِنْ یَقُولُونَ إِلاَّ کَذِباً (5)

در این آیه، ادعای فرزند دار بودن خداوند را با دو جواب رد می­کند: یکی این که این سخن را از روی نادانی زده­اند، و علمی بدان ندارند؛ دوم این که دروغ می­گویند. 

کَبُرَتْ کَلِمَةً تَخْرُجُ مِنْ أَفْواهِهِمْ: برای مذمت آنان و بزرگ شمردن سخن باطل ایشان است که گفته بودند: «اتخذ الله ولدا».

البته فراموش نشود که برخی از کسانی که قائل بودند خداوند دارای فرزند است، منظورشان فرزند حقیقی نبود، بلکه از باب احترام و رساند قرب او به خداوند چنین سخن باطلی را می­گفتند. مانند یهود که می­گفتند:«عزیر پسر خداست» یا «نحن ابناء اللهو احباؤه» و همچنین برخی از قدمای ایشان به بعضی از مخلوقات اولیه (بدین جهت که اولین مخلوق خدایند) اطلاق «پسر خدا» می­کردند.

قائل شدن به فرزند برای خداوند ـ چه مجازا وچه حقیقتا ـ در شرع ممنوع است چرا که باعث گمراهی مردم عامه گشته که رفته­رفته از مجاز،حقیقت را بفهمند و به شقاوت بیفتند.    

  *فَلَعَلَّکَ باخِعٌ نَفْسَکَ عَلى‏ آثارِهِمْ إِنْ لَمْ یُؤْمِنُوا بِهذَا الْحَدیثِ أَسَفاً (6)

باخع: «بخوع» و «بخع» به معنای کشتن و هلاک کردن است.

آثار: به معنای علامتهای پا و اثر قدمهای کسی است که از زمین نرم عبور کرده باشد. و اینجا مجازا به معنای «اعراض» است. 

اسف: به معنای شدت اندوه است.

بهذا الحدیث: مراد همین قرآن است.

این آیه و آیه­ی بعدش در مقام تسلی خاطر رسول خدا (صلی­الله­علیه­واله) است و حرف «فاء» برای تفریع کلام بر کفر ایشان به آیات خداست.

  *إِنَّا جَعَلْنا ما عَلَى الأَرْضِ زینَةً لَها لِنَبْلُوَهُمْ أَیُّهُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً (7) وَ إِنَّا لَجاعِلُونَ ما عَلَیْها صَعیداً جُرُزاً (8)

زینت: هر امر زیبایی که وقتی منضم به چیزی شود جمال و رغبتی به آن می­بخشد.

صعید: به معنای قشر زمین است.

جُرُز: به معنای زمینی است که گیاه نرویاند، گویی تخم گیاهان را می­خورد.

در این دو آیه بیان عجیبی در مورد خلقت انسان است. نفوس آدمی ـ که در اصل علوی و شریف بود ـ مایل نبود به زمین دل ببندد و در آنجا زندگی کند، تقدیر خداوند هم بر این بود که برای رساندن بشر به کمال، او را در موقف اعتقاد و عمل قرار دهد. خداوند بشر را در زمین اسکان داده میان او و آنچه در زمین است علقه قرار داد و دلش را به سوی مال و اولاد و جاه و مقام شیفته کرد.

این معنا از اینجا استفاده می­شود که، زینت بودن مادیات فرع بر محبوب بودن آن در دل بشر است، و دل او به آنها بستگی و در نتیجه سکون و آرامش پیدا می­کند.  

وقتی مدت آزمایش الهی به سر آمد، خداوند آن علاقه را از او می­گیرد و ندای رحیل سر می­دهد و انسان از این آشیانه می­رود در حالی که همچون روز تولد منفرد و تنهاست.

ای پیامبر! اعراض مردم، باعث تأسف بیش از حدّ تو نشود، زیرا اگر می­بینی سرگرم متاع مادی هستند، اولین مردمانی نیستند که اینگونه­اند، و این اعراض آزمایش الهی است.

خداوند از همه­ی بشر ایمان نخواسته تا ایمان نیاوردن همه­ی آنها شکست خدا باشد و تو ناراحت شوی؛ بلکه سرنوشت هر کسی را خودش مقدر می­کند.

جمله­ی «انا لجاعلون ما علیها صعیداً جرزا» از باب استعاره به کنایه است، و مراد از آن، قطع رابطه­ی تعلق بین انسان و متاعهای زندگی است.

برخی هم گفته­اند که: منظور از این تعبیر حقیقت معنای صعید جرز است، و معنایش این است که و هر آن زینتی که بر زمین است را مجدداً با خاک یکسان خواهیم کرد و زمین را به نحوی قرار خواهیم داد که نه چیزی روئیدنی در آن باشد، و نه چیزی بر زمین موجود باشد.

 

پی نوست:  [1]  . احقاف 3    [2]  . روم 43

قسمت بعدی»»»

 



[ پنج شنبه 90/1/25 ] [ 11:27 صبح ] [ احمد نباتی ] [ نظر ]

درباره وبلاگ



ای برادر ! پشتیبان «ولی فقیه» باش، اما پیشاپیش «ولی فقیه» بایست و تیرهای زهر آگین دشمن را که به سوی او روانه می شوند به جان خریدار شو ... تنها عافیت طلبان دنیا دوست هستند که عوام فریبانه از «ولایت» و «ولایت مداری» دم میزنند، اما در هنگامه ی فتنه ها و امتحان های سخت، پشت سر ولی فقیه سنگر می گیرند، تا دنیای خود را در خطر نبینند .

پیوندهای روزانه

سایت هم اندیشی دینی
منبــــر مکتــوب
سلمان علی (سیاسی)
طلبه پاسخگـــــو
تبدیل سال شمسی به قمری ومیلادی
سایت خبرگزاری فارس
سایت خبری رجا نیوز
سایت خبری جهان نیوز

آرشیو ماهانه

علوم قرآنـــی
نکتــه های قرآنــی
معصومین (علیهم السلام)
امیرالمؤمنین (علیه السلام)
حضرت زهرا (سلام الله علیها)
امام حسین (علیه السلام)
امام زمان (ارواحنا له الفداه)
حضرت اباالفضل (علیه السلام)
حضرت معصومه (سلام الله علیها)
نمـــــــــــــاز (راه کارها و موانع)
سلسله مباحثی پیرامون رجعت
تفسیر خطبه 222 نهج البلاغه
تفسیر خطبه 223 نهج البلاغه
ادعیه و اذکار مختلف
اخلاقی *1*
اجتمــــاعـی *1*
سیاسی
سیاسی ـ فتنــــه
راه و رسـم خواستگاری و ازدواج *1*
راه و رسـم خواستگاری و ازدواج *2*
اصـــول زنــدگــی زناشویــی *1*
اصـــول زنــدگــی زناشویــی *2*
اصـــول زنــدگــی زناشویــی *3*
اصـــول زنــدگــی زناشویــی *4*
پاسخگویی به سؤالات خانوادگی
راه نجات از عشق به جنس مخالف
پاسخگویی به سؤالات اعتقادی *1*
پاسخگویی به سؤالات اعتقادی *2*
پاسخگویی به سؤالات جوانان *1*
پاسخگویی به سؤالات جوانان *2*
پاسخگویی به سؤالات جوانان *3*
پاسخگویی به سؤالات جوانان *4*
پاسخگویی به سؤالات جوانان *5*
تربیت دینی کودک *1*
تربیت دینی کودک *2*
تربیت دینی کودک *3*
تحلیلی بر برائت از جبت و طاغوت
سلسله درس هایی از معاد *1*
سلسله درس هایی از معاد *2*
سلسله درس هایی از معاد *3*
سلسله درس هایی از معاد *4*
سلسله درسهایی از کربـــلا *2*
سخنرانی کوتـاه (عمومی و دبستانی)
دانلود کتابهای مدیر وبلاگ
لطیفه، معما و مطالب خواندنی
آیین همسرداری
مناسبتهای ویژه
متفرقه
سوره کهف 1
تفسیر جامعه کبیره 2

پیوندها

شیعه در روایات اهل سنت
آیین شکوفایی / راهکارهای عملی در تربیت دینی کودک
کتاب پیوند جوان با نماز
دفاع از شیعه در روایات اهل سنت. مقدمه آیت الله خزعلی
پیوند جوان با نماز (ویرایش جدید)
آشیانه مهر (اصول و کلیدهایی از زندگی زناشویی)
سایت هم اندیشی دینی
کتاب چشمه هدایت (چیرامون امام هادی)
میزان تشیع (برسی سند زیارت عاشورا)
قالب پارسی بلاگ|قالب وبلاگ مدافعان حرم پارسی بلاگ
تور هند|لینک بیلدینگ
قیمت کرکره برقی پارکینگ|طراحی جواهر
خرید سامانه پیامک

سایت آوازک

جا لیوانی ماشین|شلف دکوری
رزرو هتل|بلوم
|فیلم
درگاه پرداخت واسط|هتل بندرعباس
هتل کیش
عکس جدید

دیگر امکانات


بازدید امروز: 123
بازدید دیروز: 55
کل بازدیدها: 2363888

طراح قالب: آوازک

[ طراح قالب: آوازک ]
[ طراح قالب : آوازک | Theme By : Avazak.ir ]