وبلاگ هــم انــدیشـی دینــی

بسم الله الرحمن الرحیم

بازدید کننده ی بزرگوار! جهت مطالعه ی بهتر و کامتر مطالب این وبلاگ می توانید به وب سایت :::هم اندیشی دینی::: مراجعه بفرمایید.

راه کاری برای تقویت حضور قلب در نماز

توجه به فقر ذاتی خود و کبریایی خداوند: نعمت­ها و توانمندی­هایی که داریم همه از سرچشمه­ی لطف و رحمت خداوند است. اگر سلامتی و امنیت داریم، اگر می­توانیم روی پای خود بایستیم، اگر می­توانیم ببینیم و بشنویم، اگر می­توانیم با او به گفتگو بنشینیم همه و همه از لطف بی­کران او نشأت میگیرد. اگر لطف خدا نبود آیا به خودی خود توان داشتیم که قدم از قدم برداریم؟! اگر لطف او نبود آیا می­توانستیم آرامش داشته باشیم. اشتباه است اگر حتی یکی از نعمت­های درونی را از آن خود بدانیم. وقتی با دید واقع بین به خود و اطرافمان نگاه می­کنیم جز فقر و اظهار نیاز به درگاه الهی چیز دیگری نخواهیم دید.

بیان دیگر: وقتی بطری پر از آب را برای چند دقیقه درون دریا بگذاریم، چیز خاصی از آب دریا را درون خود راه نمی­دهد؛ اما اگر بطری خالی را درون دریا گذاشتیم بلافاصله پر از آب دریا خواهد شد. ما هم اگر خود بین شدیم وقتی درون دریای نماز می­شویم چیز خاصی دریافت نمی­کنیم؛ اما وقتی با توجه دقیق به خود، دیدیم روی هر خوبی که دست می­گذاریم منشأش خدای متعال است و ما هیچ چیزی از خود نداریم؛ در این صورت خود را فقیر، تهی و نیازمند می­بینیم. وقتی با چنین نگرشی وارد دریای نماز شدیم، خود را سرشار از عطر یاد خدا دیده و شیفته­ی عظمت و کبریایی خدای تعالی می­شویم. همین شیفتگی انسان را در جذبه­ای ملکوتی قرار می­دهد و جز یاد خدا به چیز دیگری رضایت نمی­دهد.

یا أَیُّهَا النَّاسُ أَنْتُمُ الْفُقَراءُ إِلَى اللَّهِ وَ اللَّهُ هُوَ الْغَنِیُّ الْحَمیدُ.[1] اى مردم شما (همگى) نیازمند به خدائید تنها خداوند است که بى‏نیاز و شایسته هر گونه حمد و ستایش است!

چنین نگرشی به عالم هستی موجب می­شود با تمام وجود از مرکب تکبر و خود بینی پیاده شده و خود را بنده­ی عاجزی در برابر خدای سبحان بینیم. وقتی خود را تهی از هر قدرتی دیدیم و در مقابل، خدای متعال را هم بی­نیاز مطلق و سرچشمه­ی همه­ی کمالات هستی؛ در این صورت در برابر ساحت کبریائیش از روی ادب «قیام» می­کنیم، خاضعانه به «رکوع» می­رویم، و ساجدانه سر به خاک بندگی و «سجود» می­گذاریم. کسی می­تواند وارد حریم معنوی نماز شود که خود را فراموش کرده و به جای خود بینی ، خدابینی را اختیار نماید. در زندگی جز او معشوق دیگری نداشته باشد و جز او به کسی دل نبندد. اما کسی که به جای «خدا بینی»، «خود بینی» را پیشه­ی خود کرده، و به جای تعریف از «او»، از «خود» می­گوید، شایستگی ورود به حریم معنوی نماز و چشیدن طعم خوش بندگی را ندارد.

امام صادق (علیه­السلام) می­فرماید: هر گاه رو به قبله ایستادی، دنیا و هر چه در آن است و نیز مردم و احوال و اوضاع آنها را یکسره فراموش کن. آنگاه دلت را از هر آنچه تو را از خدا باز می­دارد، فارغ گردان و با چشم دل عظمت خدای را ببین و آن روزی را به یاد آور که هر کسی کرده­ی خویش را می­یابد و همگان به سوی خداوند که مولای حقیقی آنهاست برگردانده می­شوند و در آن روز تو با پای ترس و امید در پیشگاه او می­ایستی.[2]

پاروقی: [1]  . سوره­ی فاطر، آیه­ی 15.  [2]  . مستدرک‏الوسائل، ج4، ص95.