وبلاگ هــم انــدیشـی دینــی

بسم الله الرحمن الرحیم 

بازدید کننده ی بزرگوار! جهت مطالعه ی بهتر و کامتر مطالب این وبلاگ می توانید به وب سایت :::هم اندیشی دینی::: مراجعه بفرمایید.

چرا نماز به زبان عربی است؟ آیا اگر نماز را به زبان خود می­خواندیم حضور قلب بیشتری نداشتیم؟!

جواب:

1. اگر چنین باشد باید عرب زبان­ها حضور قلب خوبی نسبت به نماز داشته باشند. حال آنکه می­بینیم آن­ها هم همانند دیگران با مشکل حضور قلب در نماز مواجه هستند.

2. همه­ی ما ـ ولو در حد اجمال ـ معنای عبارت­های نماز را می­دانیم. می­دانیم که «الله اکبر» یعنی چه. می­دانیم که «مالک یوم الدین» یعنی چه و می­دانیم که «اهدنا الصراط المستقیم» چه معنایی دارد. در صورتی هم که کسی ادعا کند معنای عبارت­های نماز را نمی­داند جا دارد به او گفت مگر عبارت­های نماز با حذف مکرراتش چقدر است؟! آیا نماز در زندگی این افراد آنقدر اهمیت ندارد که وقت بگذارند و کلمات نماز را ـ که بیش از نیم صفحه نیست ـ یاد بگیرند؟! پس کسانی که در توجیه عدم حضور قلب خود در نماز، جهل به معنای آن را بهانه می­کنند، عذر درست و قابل قبولی مطرح نکرده­اند.

3. نماز، نماد و پرچم دین است. مردمی که در یک کشور زندگی می­کنند، با وجود اختلاف زبانی و فرهنگی فراونی که دارند، همه در زیر یک پرچم هستند. همین پرچم واحد موجب اتحاد و یک­دلی مردم آن کشور خواهد شد. شیعیان با اختلاف فرهنگی و زبانی که دارند و سرتاسر جهان پراکنده هستند؛ وقتی به نماز آن­ها نگاه می­کنیم می­بینیم که همه به یک شکل و با یک لفظ نماز می­خوانند. همین نماز، نماد وحدت و یک­دلی در میان مسلمانان خواهد بود که امری بسیار مهم است. پیامبر اکرم (صلی­الله­علیه­وآله) می­فرماید: برای هر چیزی نماد و چهره­ای است، و نماد دین شما نماز است.[1]  

4. خداوند متعال از قرآن کریم به عنوان تنزیل یاد کرده است. مفاهیم قرآنی آنقدر عمیق است که برای انسان­های عادی قابل فهم نیستند. روی همین اساس خداوند مفاهیم قرآنی را آنقدر تنزل داده تا معنای اولیه­ی آن برای همگان قابل فهم باشد. آنگاه این معارف را در قالب زبان عربی در اختیار ما قرار داد. طبیعی است که ترجمه­ی قرآن هرگز نمی­تواند با خود قرآن برابری داشته باشد. چون مترجم نسبت به معارف عمیق قرآنی اطلاع ناقصی دارد طبیعی است که در ترجمه­ی خود هم آن معارف را جا انداخته و یادی از آنها نداشته باشد. حضرت آیت الله جوادی آملی در این رابطه می­فرماید: ترجمه­ی قرآن همانند آن است که کسی بخواهد با یک آب­کش از دریا آب بردارد.یعنی مقدار زیادی از مفاهیم عالی قرآن هنگام ترجمه جا مانده و فقط به اندازه­ی تری دریا آب برداشت می­شود. حال وقتی در نماز عین عبارت­های عربی حمد را می­خوانیم با خداوند با عین عبارت­هایی که خود به ما آموخته سخن گفته­ایم بدون آن­که در این میان چیزی کم یا زیاد شود اما در ترجمه­ی قرآن بسیاری از مفاهیم آن مورد غفلت قرار می­گیرد.

5. الفاظ قرآن از نوارنیت ویژ­ای برخوردار است که ترجمه­ی آن اینگونه نیست. در این رابطه نسبت ترجمه­ی قرآن با خود قرآن همانند نسبت عکس و نقاشی است در مقایسه با اصل خارجی آن. این الفاظ عربی قرآن عین همان الفاظی است که خداوند متعال به واسطه­ی حضرت جبرئیل برای پیامبر اکرم (صلی­الله­علیه­و­آله) فرو فرستاد. پر واضح است که وقتی این الفاظ چنین مسیری را طی کرده­اند برکت و نورانیت فوق العاده­ای پیدا می­کنند که لفظ دیگری با آن برابری نمی­کند. روی همین اساس است که دست زدن بدون وضو به آیات قرآنی حرام است؛ اما دست زدن به ترجمه­ی آن مانعی ندارد. البته لازم به ذکر است که این مطلب هرگز بدان معنا نیست که ما توجهی به معنای قرآن نداشته باشیم. خود قرآن کریم بارها ما را به تدبر در آیاتش فرا می­خواند و تدبر در آیات قرآن هم مستلزم آن است که فهم درستی از معنای آن داشته باشیم. این کلام بدان معناست که در عین توجه به معنای قرآن کریم از عبارت­های خود قرآن کریم غافل نباشیم. یعنی سعی کنیم حین خواندن قرآن به معنای آن هم توجه داشته باشیم. نه اینکه به صرف خواندن معنای آن بسنده کنیم.   

6. الفاظ این نماز، عین الفاظی است که همه­ی معصومین (علیهم­السلام) با آن با خدای خود مناجات می­کردند. هم اکنون هم وجود مقدس امام زمان (عجل­الله­تعالی­فرجه) با این الفاظ نماز می­خواند. طبیعی است که چنین الفاظی از نورانیت خاصی برخوردار باشد. وقتی که ما خود را دوست­دار آن اولیای الهی می­دانیم مشتاقیم که همانند آن­ها خدای خود را عبادت کنیم.

 پی نوشتها: [1]. رسول الله ( صلی­الله­علیه­وآله ): لکلِّ شیءٍ وجهٌ و وجهُ دینکم الصلاه. (الکافی ج3 ص270)