وبلاگ هــم انــدیشـی دینــی

بسم الله الرحمن الرحیم

بازدید کننده ی بزرگوار! جهت مطالعه ی بهتر و کامتر مطالب این وبلاگ می توانید به وب سایت :::هم اندیشی دینی::: مراجعه فرمایید.

خطبه­ی 222 از نهج البلاغه­ی امیرالمؤمنین (علیه­السلام) / قسمت اوّل 

حضرت امیر (علیه­السلام) خطبه­ی خود را با این آیه­ی شریفه آغاز می­کنند:  

 … یُسَبِّحُ لَهُ فِیها بِالْغُدُوِّ وَ الْآصالِ * رِجالٌ لا تُلْهِیهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَیْعٌ عَنْ ذِکْرِ اللَّهِ … 

… تسبیح می­گویند در این خانه­ها در هر صبح و شام. مردانی که هیچ تجارت و معامله­ای آن­ها را از یاد خداوند غافل نمی­سازد… .  

شرح و توضیح:

تسبیح خداوند به معنای تنزیه او از هر چیزی است که لایق به ساحت قدس او نیست. اما چرا تنها سخن از تسبیح به میان آمد و صحبتی از تحمید مطرح نشد؟ تسبیح و تنزیه خداوند مقدمه­ای است برای حصول معرفت به صفات خدای متعال و این معرفت زمینه­ی حمد و ثنای الهی را فراهم می­سازد. بنابراین آیه­ی شریفه در مقام بیان خصالی از مؤمنین است که خاصیت آن­ها هدایت مؤمنین به سوی معرفت صفات الهی و در نهایت حمد و ثنای او می­باشد.

تسبیح در هر صبح و شام کنایه از استمرار آن­ها در این کار است.

هدف از نکره آوردن کلمه­ی «رجالٌ» بیان جایگاه و مقام عظیمی است که این گروه از مؤمنین در درگاه خدای متعال دارند. یعنی خداوند می­خواهد بفهماند که این افراد چنان جایگاهی دارند که گفتنی نیست.

کلمه­ی «رجال» در این­جا به هیچ در مقام بیان جنسیت خاصی نیست، تا گفته شود شامل خانم­ها نمی­شود! این تعبیر همانند کلمه­ی «جوان­مرد» در فارسی است که صرفا به معنای وجود روحیه­ و خصلتی فداکارانه و ستودنی در انسان است. روی همین حساب همان­گونه که این تعبیر در مورد آقایان به صادق است، در رابطه با خانم­ها هم استعمال می­شود. 

کلمه­ی تجارت به معنای استمرار در کسب و کار است و کلمه­ی بیع به معنای خرید و فروش. بنابراین ذکر بیع بعد از تجارت، از قبیل ذکر خاص بعد از عام است که به دلیل اهمیت ویژه­ی خاص، مطرح شده است. هر چند تجارت می­تواند انسان را از یاد خدا غافل کند، اما در این میان آن هنگامی که تاجر مشغول بیع است زمینه­ی بیشتری برای غفلت او از یاد خداوند فراهم می­گردد. روی همین اساس است که بعد از تجارت، خصوص بیع هم مطرح شده است.

تجارت و بیع می­تواند نمادی باشد برای کارهای دنیوی. یعنی این رجال بزرگ و اهل ذکر، کسانی هستند که هیچ کدام از امور دنیوی آن­ها را از یاد خداوند غافل نمی­سازد.

قسمت بعدی: http://andiseh57.parsiblog.com/Posts/272

پی نوشت :   . سوره­ی نور، آیات 36 و 37