وبلاگ هــم انــدیشـی دینــی

بسم الله الرحمن الرحیم  

بازدید کننده ی بزرگوار! جهت مطالعه ی بهتر و کامتر مطالب این وبلاگ می توانید به وب سایت :::هم اندیشی دینی::: مراجعه فرمایید.

سلسله درس­هایی از معاد

درس پانزدهم: دلیل های اثبات برزخ در قرآن

برزخ، فاصله­ی میان دنیا و آخرت و اتاق انتظاری است برای ورود به عالم آخرت. به عبارت دیگر برزخ همانند رَحِمی است که انسان را آمادگی ورود به عالم آخرت و زندگی در آن عالم را پیدا کند. در این قسمت از بحث آیاتی از قرآن ذکر می­شود که دلالت بر وجود برزخ دارند.

1 ـ حَتَّى إِذا جاءَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قالَ رَبِّ ارْجِعُونِ * لَعَلِّی أَعْمَلُ صالِحاً فیما تَرَکْتُ کَلاَّ إِنَّها کَلِمَةٌ هُوَ قائِلُها وَ مِنْ وَرائِهِمْ بَرْزَخٌ إِلى‏ یَوْمِ یُبْعَثُونَ؛ تا زمانى که مرگ یکى از آنان فرارسد، مى‏گوید: «پروردگار من! مرا بازگردانید! * شاید در آن­چه ترک کردم عمل صالحى انجام دهم!» (ولى به او مى‏گویند:) چنین نیست! این سخنى است که او به زبان مى‏گوید (و اگر بازگردد، کارش همچون گذشته است)! و پشت سر آنان برزخى است تا روزى که برانگیخته شوند!

از این دو آیه معلوم می­شود که اوّلاً: پس از مرگ و قبل از قیامت در عالمی بین دنیا و قیامت قرار می­گیرند. ثانیاً: در آن دنیا هوشیاری و شعور دارند ونتیجه­ی کارهایشان را می­یابند و پشیمان می­شوند و تقاضای بازگشت به دنیا را دارند. ثالثاً: این تمنا در شرایطی است که فاقد نفس اماره هستند. ولی اگر به دنیا برگردند به این جهت که زندگی دنیایی همواره با نفس اماره است، دوباره کارهایی را انجام می­دهند که در مدت عمر خود انجام داده­اند؛ روی همین اساس قرآن می­فرماید: «وَ لَوْ رُدُّوا لَعادُوا لِما نُهُوا عَنْه؛‏ و اگر بازگردند، به همان اعمالى که از آن نهى شده بودند بازمى‏گردند».

2 ـ قالُوا رَبَّنا أَمَتَّنَا اثْنَتَیْنِ وَ أَحْیَیْتَنَا اثْنَتَیْن‏؛ آن­ها مى‏گویند: «پروردگارا! ما را دو بار میراندى و دو بار زنده کردى». علامه­ی طباطبایی در ذیل این آیه می­فرماید: انسان دو مرگ اصیل و دو حیات اصیل دارد. انتقال از دنیا به برزخ مرگ اوّل است و انتقال از برزخ به قیامت مرگ دوم. بنابراین برزخ حیات اوّل و قیامت حیات دوم است.

3 ـ وَ لا تَقُولُوا لِمَنْ یُقْتَلُ فی‏ سَبیلِ اللَّهِ أَمْواتٌ بَلْ أَحْیاءٌ وَ لکِنْ لا تَشْعُرُونَ؛ و به آن­ها که در راه خدا کشته مى‏شوند، مرده نگویید! بلکه آنان زنده‏اند، ولى شما نمى‏فهمید! مفسران این حیات را حیات برزخی دانسته­اند، گر چه منحصر در آن هم نیست.

یونس بن ظبیان از حضرت صادق (علیه­السلام) چنین نقل می­کند: خداوند هر گاه روح مؤمنی را قبض کند، روح او را در قالبی همگون قالب دنیوی او قرار می­دهدو هر گاه کسی بر آنان وارد شود، او را به همان صورتی که در دنیا داشته است می­شناسد.

4 ـ مِمَّا خَطیئاتِهِمْ أُغْرِقُوا فَأُدْخِلُوا نارا؛ همگى بخاطر گناهانشان غرق شدند و در آتش وارد گشتند. مفسران این آتش را که بر فرعونیان وارد شد، آتشی برزخی می­دانند. از ویژگی_­های آتش برزخی آن است که در درون آب هم موجود است زیرا مربوط به خود تبه­کاران است.  

5 ـ قیلَ ادْخُلِ الْجَنَّةَ قالَ یا لَیْتَ قَوْمی‏ یَعْلَمُونَ * بِما غَفَرَ لی‏ رَبِّی وَ جَعَلَنی‏ مِنَ الْمُکْرَمینَ؛ به او (حبیب نجار) گفته شد: «وارد بهشت شو!» گفت: «اى کاش قوم من مى‏دانستند * که پروردگارم مرا آمرزیده و از گرامى‏داشتگان قرار داده است!».

منظور از بهشتی که حبیب نجار (مؤمن آل یس) بلافاصله بعد از شهادت وارد آن شد، بهشت برزخی است.