وبلاگ هــم انــدیشـی دینــی

بسم الله الرحمن الرحیم

بازدید کننده ی بزرگوار! جهت مطالعه ی بهتر و کامتر مطالب این وبلاگ می توانید به وب سایت :::هم اندیشی دینی::: مراجعه بفرمایید

اصول زندگی زناشویی (5) اصل توجه به جایگاه مدیریتی مرد 

همان­گونه که بحث قبلی بیان شد، یکی از تفاوت­هایی که در اصل خلقت زن و مرد قرار داده شده، نوع نگرش آن­ها به تکیه­گاه است. با توجه به این ویژگی، زن دوست دارد در پناه یک مرد زندگی کند و به او تکیه نماید. ویژگی خلقت مرد هم این است که دوست دارد همسرش او را به عنوان پناه­گاه خود به رسمیت بشناسد و به او تکیه نماید. این دو ویژگی متفاوت و در عین حال مکمّل، در اصل خلقت زن و مرد لحاظ شده. به همین دلیل وجود آن ربطی به دین، محدوده­ی جغرافیایی و حتی گستره­ی زمانی ندارد. توجه دقیق به ظرایف این دو ویژگی موجب می­شود تا آقا و خانمی که در پیمان زناشویی در کنار یکدیگر زندگی می­کنند، به خواسته­ها و توقعات طرف مقابل پاسخی صحیح بدهند و خیال یکدیگر را از جهت پاسخ­دهی به این دو ویژگی راحت کنند. 

روی همین حساب خانم باید از ابتدای زندگی، شوهرش را به عنوان تکیه­گاه خود بشناسد و رفتارهای خود را به گونه­ای تنظیم نماید که گویای به رسمیت شناختن این واقعیت باشد و خیال همسرش را هم از این باب راحت نماید. توجه به ویژگی­های مثبت شوهر و بازگو کردن آن­ها به وی؛ احترام به شغل همسر و مطرح کردن جلوه­های نیکوی آن، دوری از مقایسه­گری همسر با دیگران و گریز از جرّ و بحث، از اموری است که می­تواند گویای به رسمیت شناختن حق مدیریتی مرد و نشان دهنده­ی آن است که زن، شوهرش را تکیه­گاه نیکویی برای خود می­بیند.   

در کتاب کافی از پیامبر اکرم (صلی­الله­علیه­وآله) نقل شده که می­فرماید:«هرگاه زنی پروردگارش را بشناسد و به او وپیامبرش ایمان بیاورد، و به برتری خاندان پیامبرش معتقد باشد، و پنج نوبت نماز بخواند، و ماه رمضان را روزه بگیرد، و دامنش را [از گناه] حفظ کند، و از شوهرش فرمان ببرد، از هر در بهشت که خواست، وارد شود.»[1]

تصور نادرست برخی از خانم­ها نسبت به زندگی خانوادگی و نوع تعامل با همسر، موجب می­شود تا زن و شوهر سال­های آغازین زندگی خود را در آشوب و التهاب سپری کنند، سال­هایی که می­توانستند بهترین بهره را از دوران شیرین جوانی و کانون گرم خانواده ببرند و با آرامش و سکون، راهی به سوی بندگی خدای متعال بیایند.  

برخی از تعلیمات کوچه بازاری و کاملا سلیقه­ای، به دخترخانم­های دم بخت و نیز تحت تأثیر قرار گرفتن خانم از عقاید فمینیستی موجب شده است تا خانم به این خواست همسر اعتنایی نکند، و در خیال رسیدن به زندگی بهتر، کشتی زندگی را از ساحل آرام دور و آن را به امواج شکننده­ی دریا بسپرد.  

در این قسمت از بحث به نمونه­هایی از این رفتارها و نگرش­های نادرست اشاره می­شود:

برخی افراد غرب زده که تمدن غرب را مسجود خود قرار داده­اند، چنین وانمود می­کنند که مسأله­ی اطاعت­پذیری زن از همسر خود و تکیه کردن به شوهر، خلاف آزادی و کرامت نفس زن است و موجب می­شود تا مردها از همسر خود سوء استفاده کنند و او را به بند اسارت بکشند. چنین افرادی با کلمات ظاهر فریبانه به خانم می­گویند: «اگر می­خواهی زندگی خوب و سعادت­مندی داشته باشی، خود را مطیع همسرت نشان نده و به گونه­ای رفتار کن تا بفهمد حق دخالت در رفتارهای تو را ندارد، و مجبور شود از تو اطاعت نماید!»

خانمی که با چنین نگرشی وارد زندگی می­شود، همسر خویش را تکیه­گاه خود نمی­بیند و از اطاعت او سر باز می­زند، از طرفی هم شوهرش که جایگاه مدیریتی خود را در خطر می­بیند و متوجه می­شود که همسرش او را به عنوان تکیه­گاه خود نمی­بیند، در صدد دفاع از جایگاه طبیعی خود بر می­آید. و کشمکش و بگومگویی عجیب در کانون خانواده شروع می­شود. دست آخر هم این کشکش­ها آنقدر ادامه می­یابد که تنها راه نجات خود را در طلاق و جدایی می­بینند. چنین خانم­هایی بعد از طلاق یا از رفتارهای خود نادم و پشیمان می­شوند و راه بازگشت به گذشته را هم به روی خود مسدود می­بینند و یا این­که کماکان بر مرکب لجاجت می­نشینند و وقتی می­بینند هیچ مردی حاضر به پذیرش افکار و زیاده­خواهی­های آن­ها نیستند، به جای بازنگری در رفتار خویشتن، جامعه و مردها را محکوم به ظلم و اجحاف در حق زن می­کنند و ترجیح می­دهند مابقی زندگی خود را به تنهایی سپری نمایند!

هر چند که کار کردن زن در جایگاهی که شأن او را زیر سؤال نمی­برد، فی­نفسه اشکالی ندارد، اما یکی از علت­هایی که برخی از خانم­ها را مشتاق به کسب و کار می­کند، همین مسأله است. چنین خانم­هایی علت واقعی کسب و کار خود را در این می­دانند که دوست دارند دستشان در جیب خودشان باشد و در مسائل مالی محتاج شوهر خود نباشند! داعیه­ی این نگرش هم همان تکبّر و فرار از مسئولیت­پذیری در برابر حقوق و نیازهای شوهر است. معمول این خانم­ها زندگی طبیعی و نرمالی ندارند و در اطاعت پذیری از همسر خود دچار مشکل هستند. آمارها هم بیان­گیر این مطلب است که بیشترین درصد طلاق در میان خانم­هایی است که در بیرون از خانه مشغول کار هستند. متأسفانه برخی از والدین هم با کم دقتی، دختر خود را از ابتدا به عدم تواضع و نافرمانی در برابر همسر خود دعوت می­کنند و به دخترشان می­گویند: «درس بخوان تا فردا دستت جلو شوهرت دراز نباشد»!

درست است که خدای متعال روا نمی­دارد که انسان دست نیاز به سوی دیگری دراز کند و این کار را موجب تحقیر و سرشکستگی وی می­داند، اما در این میان حساب زن و شوهر، با دیگران متفاوت است. زن و شوهر به منزله­ی اعضایی از پیکره­ی واحد و دو رکن اساسی بنیان خانواده هستند. آن­ها مکمّل نیازها و نقص­های یکدیگر و مایه­ی آرمش یکدیگر هستند. بنابراین خانم هرگز نباید تصور کند که درخواسست مالی از همسر برای او کسر شأن و موجب تحقیر است. وابستگی مالی از همسر گویای تواضع خانم و نشان از آن دارد که شوهر خود را به عنوان تکیه­گاه و پناه­گاه خود به رسمیت می­شناسد.  

خانمی گلایه می­کرد که از کوچکترین مسائل زندگی گرفته تا بزرگترین آن­ها مدام میان من و شوهرم حرف و حدیث و یکی به دو است. نمی­دانم چرا هر نظری می­دهم شوهرم موضع گیری منفی دارد و اعتنایی به نظر من نمی­کند؟! مدام با هم جرّ و بحث داریم و روی خوشی از زندگی نمی­بینیم. 

هر چند که خانم هم حق دارد در مسائل زندگی اظهار نظر کند و سلیقه­ی خود را مطرح نماید، اما شیوه­ی اظهار نظر برخی از خانم­ها به گونه­ای است که پیام خوبی برای مرد ندارد و مرد را نگران جایگاه مدیریتی خود می­کند. به عبارت دیگر مرد در برابر ابراز نظر همسر خود واکنش نشان نمی­دهد، بلکه در برابر پیام منفی و خطرناک آن موضع گیری دارد. پیام منفی برخی گفتارهای این خانم به شوهر خود آن است که: «شما قدرت تصمیم­گیری در مسائل زندگی را نداری!»، «اصل مدیریتی شما را به رسمیت نمی­شناسم!»، «قبول ندارم که در زندگی حرف آخر را شما باید بزنید!». وقتی مرد در گفتار همسر خود ادب و صداقت می­بیند و جایگاه مردانگی خود را در خطر نمی­بیند با خیال راحت­تری به صحبت­های خانم خود گوش می­دهد و نسبت به گفتار همسر خود چنین واکنش­هایی نشان نمی­دهد. حداقل فایده­ای که در این نوع گفتار خانم وجود دارد این است که اگر مرد به گفته­های خانم عمل نکند خانم ضمن این که ابراز نظر کرده فضای انس و صمیمیت خانواده­ی خود را هم در خطر نمی­بیند. اگر خانم به صورت آرمانه وقطعی ابراز نظر کند، رفتار مخالف همسرش را در تقابل جدی با خودمی­بیند و نیم­تواند روی خوشی نسبت به کار همسرش داشته باشد، اما وقتی ضمن مطرح کردن نظر خود تصمیم گیری نهایی را به عهده­ی همسرش گذاشت، تصمیم گیری شوهر را در تقابل با خود نمی­بیند و از جهت روانی آرامش بیشتری دارد.      

توجه: لجاجت و حساسیت آقا نسبت به صحبت­های خانم، علت­های مختلفی می­تواند داشته باشد. در این قسمت تنها به یکی از علت­های آن پرداخته شد که فراوانی بیشتری دارد.    

 پی نوشت:  [1]  . الکافی، جلد5، صفحه­ی555، حدیث3. 

«««مطلب قبلی     »مطلب اوّل«     مطلب بعدی»»»