وبلاگ هــم انــدیشـی دینــی

بسم الله الرحمن الرحیم

بازدید کننده ی بزرگوار! جهت مطالعه ی بهتر و کامتر مطالب این وبلاگ می توانید به وب سایت :::هم اندیشی دینی::: مراجعه بفرمایید

اصول زندگی زناشویی (7) اصل ابراز محبت (در رابطه با شوهر) 

همان­گونه که قبلا هم گفته شد، برخی از زوج­های جوان به اشتباه گمان می­کنند که تعامل با همسر باید در چارچوبه­ی «قانون» و «مقررات» باشد. چنین نگرش نادرستی موجب می­شود تا خانه و خانواده از رایحه­ی خوش­بوی محبت محروم، و تبدیل به پادگانی نظامی یا زندانی دل­گیر شود. یکی از مهمترین فوائد قوانین خانواده و حقوق همسر که در روایات بیان شده آگاهی دادن هرکدام از زن و شوهر به وظایف خاص خود و عمل به آن است. فایده­ی دیگری که در بیان حقوق همسر و تبیین چارچوبه­ی وظایف واجب طرفین وجود دارد، این است که خانم، به لطف و محبت­هایی که شوهرش در حق او روا می­دارد و سعی می­کند خانواده را در رفاه و آسایش قرار دهد، به دید وظیفه ننگرد و تلاش کند تا از زحمات او تشکر و قدردانی نماید، و به گونه­ای شایسته محبت وی را جبران نماید. همچنین چنین نگرشی به قانون موجب می­شود تا وقتی آقا همسرش را کدبانوی خانه می­بیند، به تلاش­ها و زحمت­های وی به دید وظیفه ننگرد و آن را لطف و محبت خانم در حق شوهرش ببیند. روی همین اساس آقا سعی می­کند با تشکر و محبت فزون­تر زحمات همسرش را جبران نماید.  

پیامبر اکرم (صلی­الله­علیه­وآله) به زنی به نام حَولاء فرمود: «حق مرد بر زن خود این است که ... به او اظهار عشق و محبت کند و دلسوز او باشد.»[1] همچنین آن حضرت می­فرماید: «جهاد زن، خوب شوهرداری کردن است».[2] آن حضرت در جای دیگر می­فرماید: «کار و خدمت هر یک از شما در خانه­اش، با عمل مجاهدانِ در راه خدا برابری می­کند.»[3]همان­گونه که جنگ و جهاد، سختی­ها و مشقّت­های فراوانی دارد، گاهی اوقات همسرداری خوب هم بدون مشقت نیست، لذا شایسته است که خانم با صبر و شکیبایی و با گذشت و فداکاری در این جهاد مقدّس شرکت داشته باشد، تا در مقابل، خدای متعال هم بهترین پاداش­ها را به وی عنایت فرماید. در روایتی از پیامبر اکرم (صلی­الله­علیه­وآله) در مورد محبت زن به شوهر خود چنین آمده: «هیچ زنی نیست که جرعه­ای آب به شوهرش بنوشاند، مگر آن­که این عمل او برایش بهتر از یک سال باشد که روزهایش را روزه بگیرد و شب­هایش را به عیادت بگذراند. خداوند به ازای هر جرعه­ای که به شوهرش می­نوشاند شهری در بهشت برایش می­سازد و شصت گناه او را می­آمرزد».

در جامعه و نیز در ذیل مشاوره­های خانوادگی بارها شاهد هستیم که برخی از افکار جاهلانه به گونه­های مختلفی خانم را از ادای لطف و محبت صادقانه در مورد همسر دور می­کند و حقوق خانواده را تبدیل به ابزار گروکشی و وسیله­ای برای فشار به شوهر خود قرار می­دهند. تهی فکران غرب شده و برخی از متدینین نادان از جمله کسانی هستند که خانم جوان را به اشتباه می­اندازند و تصویر نادرستی از رفتار با شوهر را به وی ارائه می­دهند.

کج اندیشان غرب­زده، محبت و خدمت به شوهر را نشان از تحقیر و کوچک شدن زن می­دانند و برخی مذهبی­های نادان هم با نام دین و در قالب جلسات دینی با برشمردن یک­طرفه­ی حقوق واجب زن در قبال شوهرش، خانم را تشویق می­کنند تا شوهرش را زیر بار منت قرار دهد و یا این­که در انجام خدمات عرفی و قراردادی خود با همسرش کوتاهی نماید. این افراد نادان این­گونه به خانم تلقین می­کنند که چون پخت و پز و خانه­داری از وظایف خانم نیست و خانم هم می­تواند در قبال انجام این کارها از همسرش طلب مزد کند، لذا می­تواند به شوهر خود منّت بگذارد و به محض بروز مشکلاتی در رابطه با شوهر، از انجام این کارهای خودداری نماید! [لازم به ذکر است که مشکل نوع دوم در رابطه با برخی آقایان هم  وجود دارد]

خدای متعال کانون خانواده و محبت به شوهر را سفره­ی رحمتی قرار داده تا خانم بتواند در قبال آن به رشد و تعالی معنوی دست یابد. خانمی که در هر حال محبت به همسرش را کنار نمی­گذارد و اجازه نمی دهد تا تنور محبت خانواده رو به سردی رود، در واقع مقدس­ترین کانون­ها را حفظ کرده و سعی و تلاشش در نزد خدای یکتا از اجر و منزلت خاصی برخوردار است.

پیامبر اکرم (صلی­الله­علیه­وآله) در روایت زیبا و پر معنایی می­فرماید: «هر زنی که هفت روز به همسرش خدمت کند و او را یاری دهد، خداوند هفت درِ دوزخ را به روی او می­بندد، و هشت درِ بهشت را به رویش می­گشاید تا از هر دری که می­خواهد وارد شود.»[4] کسی که سیره­ی رفتاری خود را خدمت و کمک به شوهر خود قرار دهد، چنین خدمتی کفاره­ی گناهان او محسوب می­شود؛ و روی همین حساب است که حضرت می­فرماید: درهای جهنم به رویش بسته می­شود. همچنین این خدمت موجب چنان نورانیتی می­شود که خانم را از اهل بهشت می­گرداند. بنابراین اگر خانم می­خواهد از بهترین بهره­های اخروی استفاده کند باید بعد از رعایت بندگی خداوند و تقوای الهی خالصانه به همسر خود خدمت کند و در خانه­داری تلاش نماید تا پاداش و اجر خود را در نزد خدای متعال ببیند.

اشکال: ممکن است برخی خانم­ها سؤال داشته باشند که اگر همسر مرد مؤمن و متدینی باشد، خدمت به او ارزشمند است، حال اگر شوهر اهل معصیت باشد، باز هم می­توان او را دوست داشت و آیا محبت به چنین مردی هم ارزشمند است یا خیر؟ اشکال بعدی این است که اگر تقوای خانم بیش از شوهرش است، چه توجیهی دارد که خدمت به او باعث تقرب خانم به درگاه الهی باشد؟!

جواب: خدای متعال در دنیا ما انسان­ها را با یکدیگر امتحان می­کند تا در بستر این امتحان­ها به کمال و معنویت راه یابیم. به عنوان مثال خداوند ما را با خدمت به والدین امتحان می­کند. در این میان هم تفاوتی نمی­کند که والدین، مؤمن و متدین باشند، یا این­که اهل گناه معصیت! آن­چه که مهم است عنوان پدری و عنوان مادری است. در رابطه با شوهر هم موضوع از همین قرار است. یعنی خداوند متعال خانم را در خدمت و محبت به همسرش امتحان می­کند. حق بزرگی که شوهر به گردن خانم دارد، هرگز به معنای آن نیست بزوما ارزش شوهر بیش از خانمش است؛ کما این­که حق بزرگی که والدین بر گردن فرزند خود دارند، به معنای جایگاه برتر همه­ی والدین در نزد خداوند نیست. پس مقام شوهر همچون جایگاه والدین، مقام و جایگاهی اعتباری و دنیایی است و این جایگاه هیچ­گونه فضیلتی معنوی برای آن­ها نبوده و موجب برتری آن­ها نمی­باشد. برتری واقعی انسان­ها نسبت به یکدیگر تنها به میزان تقوی و خدا ترسی آن­هاست. کم نیستند خانم­هایی که به دلیل رعایت تقوای الهی و ادای حق شوهر، سعادت­مند دنیا و آخرت شده­اند و چه بسیار هستند شوهرهایی که به دلیل بی­تقوایی و یا رعایت نکردن حق همسر خود گرفتار عذاب الهی شده­اند.

درست است که محبت خانم به شوهر خود در هر حال ارزشمند است، اما در صورت گنه­کار بودن شوهر، این محبت نباید به گونه­ای باشد که مؤیّد و مشوّقی برای ادامه­ی گناه و معصیت وی باشد. یعنی خانم در این صورت هم باید به شوهرش محبت کند، اما در عین حال باید از کارهای نادرستش ناراحت باشد و سعی کند به شیوه­های مختلف او را از ظلم و گناه باز دارد.

پی نوشتها:   [1]   . مستدرک الوسائل، جلد14، صفحه­ی244، حدیث16604.  [2]   . غررالحکم، حدیث4263.   [3]   . کنزالعمال، جلد16، صفحه­ی409، حدیث45146.   [4]   . وسائل الشیعه، جلد14، صفحه­ی123، حدیث2.