تحلیلی بر برائت از «جبت» و «طاغوت» (قسمت دوم)
بسم الله الرحمن الرحیم
بازدید کننده ی بزرگوار! جهت مطالعه ی بهتر و کامتر مطالب این وبلاگ می توانید به وب سایت :::هم اندیشی دینی::: مراجعه بفرمایید.
تحلیلی بر برائت از «جبت» و «طاغوت» (قسمت دوم) 
توجه: جهت قضاوت صحیح و جامع در رابطه با این مطلب، مطالعه ی تمام قسمت های آن لازم است.
«محبّت» یکی از عناوین تفکیک ناپذیر از زندگی بشریت است؛ تا جایی که کسی را نمیتوان یافت که با این عنوان بیگانه بوده و خود را از این عنوان تهی ببیند. وقتی انسان کسی را دوست داشت، طبیعی است که قلبا نسبت به ضدّ آن منزجر و متفّر باشد. اگر زیبایی را دوست داریم، از زشتی متنفر هستیم؛ و اگر کمال را دوست داریم، از نقص، بیزاری میجوییم. حال، هر مقدار زشتی و نقص بیشتر باشد، میزان نفرت و بیزاری ما هم قویتر و شدیدتر خواهد بود. این مطلب، امری عقلایی است، و هیچ عاقلی منکر آن نخواهد بود. این مسأله در مورد عقاید و افراد هم به چشم میخورد. یعنی وقتی با دلیل و برهان قاطع، معتقد به لزوم دینداری و ولایت اهل بیت عصمت و طهارت (علیهمالسلام) هستیم، و زمانی که دینداری و ولایتمداری را نهایت زیبایی و تنها راه رسیدن به کمال انسانیت میدانیم، طبیعتا نسبت به منکرین و معاندین این عقیده هم بی تفاوت نخواهیم بود و نسبت به آنها اظهار بیزاری و نفرت خواهیم کرد.
خداوند متعال در قرآن کریم خطاب به مؤمنین میفرماید: «دشمنان من و دشمنان خود را به عنوان دوست انتخاب نکنید؛یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا عَدُوِّی وَ عَدُوَّکُمْ أَوْلِیاءَ»[1] از این آیهی شریفه مشخص میشود که ما حق ندارم محبت هر شخص یا هر جریانی را در دل راه دهیم. پر واضح است که اگر کسی نسبت به دشمن دین خداوند اظهار دوستی کند، قطعا در ادعای محبت خود نسبت به دین خداوند، صادق نخواهد بود. از طرفی در روایتهای فراوانی هم از شیعه و سنی ذکر شده که: «اگر کسی قومی را دوست داشته باشد در روز قیامت با آنان محشور خواهد شد؛ مَن أَحَبَّ قَومَاً حُشِرَ مَعَهُم»[2] از این روایت هم مشخص میشود که ما حق نداریم هر کسی را دوست داشته باشیم و محبت هر شخصی را در دل راه دهیم.
با توجه به این مطلب اظهار برائت از دشمنان دین خدا و دشمنان اولیای الهی، تجدید عهد دیگری بر دین داری و نشان از صداقت در محبّت به اولیای خداوند خواهد بود. روی همین اساس است که در روایات تأکید فراوانی بر لعن و سبّ چنین افرادی شده، و به بهانههای مختلف مشوّق ما در این کار هستند.
یکی دیگر از آثار و برکات اظهار برائت از چنین افرادی جداسازی خط فکری خود با آنان، و افشا کردن ماهیت خطرناک و منافقانهی عقاید و نگرشهای اینگونه افراد است. اگر ما در لعن و اظهار کینه و نفرت نسبت به چنین افرادی کوتاهی کنیم، به یقین نسلهای بعدی در دام هجمهی بزرگی از تبلیغات رسانهای دشمن گرفتار شده و با اظهار محبت نسبت به آنان از صراط مستقیم و مسیر اصلی ولایت اهل بیت (علیهمالسلام) خارج خواهند شد.
خداوند متعال در آیاتی چند از قرآن کریم افراد و گروههای خاصی را مورد لعن خود قرار داده که یکی از آن گروهها کسانی هستند که خدا و رسولش را مورد آزار و اذیت قرار دادهاند: «إِنَّ الَّذینَ یُؤْذُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ وَ أَعَدَّ لَهُمْ عَذاباً مُهیناً؛ آنها که خدا و پیامبرش را آزار مىدهند، خداوند آنان را از رحمت خود در دنیا و آخرت دور ساخته و براى آنها عذاب خوارکنندهاى آماده کرده است».[3] به یقین کسانی که به اهل بیت عصمت و طهارت (علیهمالسلام) ظلم و ستم کردند، کسانی که در حق بانوی دو عالم، فاطمهی زهرا (سلاماللهعلیها) ستم روا داشتند، و کسانی که حق ولایت امیرالمؤمنین (علیهالسلام) را غصب کردند، خدا و رسول او را آزار داده و مورد لعن خدا و رسول خدا قرار میگیرند. پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآله) فرمود: «إِنَّ اللَّهَ یَغْضَبُ لِغَضَبِ فَاطِمَةَ وَ یَرْضَى لِرِضَاهَا؛همانا خداوند غضب میکند به غضب فاطمه و راضی میشود به رضایت او» (امالی صدوق، صفحه384)
آنچه از آیات قرآن و روایات معصومین (علیهمالسلام) بر میآید، گویای این حقیقت است که نه تنها لعن، بلکه سبّ مشرکین و دشمنان خدا هم فی نفسه اشکالی ندارد، و در جای خود امری صحیح و لازم هم خواهد بود. قرآن کریم عدهای [بلعم و باعورا] را تشبیه به «سگ» میکند و میفرماید: «فَمَثَلُهُ کَمَثَلِ الْکَلْبِ؛مثل او همچون سگ (هار) است»، [4]، برخی را به «حمار» تشبیه میکند: «کَمَثَلِ الْحِمارِ یَحْمِلُ أَسْفاراً؛مانند درازگوشى هستند که کتابهایى حمل مىکند»[5]، و برخی دیگر را هم به «حیوان» و بلکه پست از آن تشبیه میکند: «أُولئِکَ کَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَل؛آنها همچون چهارپایانند بلکه گمراهتر!».[6] همچنین قرآن کریم گروه بیعقل و اندیشه را بدترین جنبندگان «شَرُّ الدَّوَابِّ»[7]معرفی مینماید.
توجّه: لازم به ذکر است که تشبیههای قرآنی گویای واقعیتی است که چنین افرادی در آن غوطهور هستند. یعنی اگر قرآن کریم عدّهای را به «سگ» تشبیه میکند، حقیقت آنها چیزی جز سگ نیست و در روز قیامت با همان حقیقت خود محشور خواهند شد.
در روایات هم نمونهها زیادی برای این امر وجود دارد که از باب اختصار فقط به ذکر یکی از آنها اکتفا میشود. روایتی که از جهت سندی در درجهی اعلا از صحت است: «مُحَمَّدُ بْنُ یَعقُوب، عَن مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ، عَنْ أحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أبِی نَصْرٍ، عَنْ دَاوُدَ بْنِ سِرْحَانَ، عَنْ أبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیهالسلام) قَالَ، قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلیاللهعلیهوآله): «إِذَا رَأیْتُمْ أهْلَ الرَّیْبِ وَ الْبِدَعِ مِنْ بَعْدِی فَأظْهِرُوا الْبَرَاءَةَ مِنْهُمْ وَ أکْثِرُوا مِنْ سَبِّهِمْ وَ الْقَوْلَ فِیهِمْ وَ الْوَقِیعَةَ وَ بَاهِتُوهُمْ کَیْلَا یَطْمَعُوا فِی الْفَسَادِ فِی الْإِسْلَامِ وَ یَحْذَرَهُمُ النَّاسُ وَ لَا یَتَعَلَّمُوا مِنْ بِدَعِهِمْ یَکْتُبِ اللَّهُ لَکُمْ بِذَلِکَ الْحَسَنَاتِ وَ یَرْفَعْ لَکُمْ بِهِ الدَّرَجَاتِ فِی الْآخِرَة. پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله) میفرماید: بعد از من وقتی اهل شک و بدعت در دین را دیدید، آشکارا از آنها اعلام بیزاری کنید. تا میتوانید آنها را سبّ کنید. علیه آنها صحبت کرده و [با دلیل و برهان] مبهوتشان سازید.[8] این کار را انجام دهید تا دیگر برای فساد در اسلام به طمع نیفتاده و مردم هم از آنها دوری کنند و از بدعتهای آنها چیزی نیاموزند. در مقابل این کار خداوند متعال هم، ثوابهایی برای شما مینویسد و درجات شما را در روز قیامت بالا میبرد. .» [9]
توجّه: کسانی که به اهل بیت عصمت و طهارت (علیهمالسلام) ظلم کردند، از بدعت گذاران در دین خدا بوده، و کسانی بودند که شریعت پاک نبوی را از موضع اصلی خود تغییر دادند. «اللَّهُمَّ الْعَنِ الَّذِینَ کَذَّبُوا رَسُولَکَ وَ هَدَمُوا کَعْبَتَکَ وَ حَرَّفُوا کِتَابَکَ وَ سَفَکُوا دِمَاءَ أَهْلِ بَیْتِ نَبِیِّکَ وَ أَفْسَدُوا عِبَادَکَ وَ اسْتَذَلُّوهُمْ اللَّهُمَّ ضَاعِفْ لَهُمُ اللَّعْنَةَ فِیمَا جَرَتْ بِهِ سُنَّتُکَ فِی بَرِّکَ وَ بَحْرِکَ اللَّهُمَّ الْعَنْهُمْ فِی سَمَائِکَ وَ أَرْضِک؛ بار خدایا لعنت کن کسانى را که پیغمبرت را تکذیب کرده، و کعبهی تو را منهدم و خراب نمودند. [پیامهای] کتابت را تحریف کردند و خونهاى اهل بیت پیغمبرت را ریختند. بندهگانت را فاسد کرده و خوار نمودند. خداوند لعنت ایشان را مضاعف و دو چندان نما در آنچه سنّت تو بر آن جارى شده در خشکى و دریا. خداوندا ایشان را در آسمان و زمینت لعنت نما». (کامل الزیارات، صفحه387)
نتیجه: با توجه به دلیلهای عقلی و نقلی ذکر شده، سخن کسانی که ـ به صورت کلی ـ لعن و سبّ را بر خلاف دستورات اسلام معرفی میکنند و مدّعی هستند که چنین اموری در دین ما وجود ندارد، سخنی باطل و از موضع کم اطلاعی از آیات قرآن و روایات اهل بیت (علیهمالسلام) به شمار میرود.
پی نوشتها: [1] . سورهی ممتحن?، آیهی1. [2] . المستدرک علی الصحیحین، جلد3، صفحهی20، حدیث4294 ـ کنزالعمال، جلد9، صفحهی21، حدیث24730 (به نقل از الحمب? فی الکتاب و السن?) ـ بحارالانوار، جلد53، صفحهی301. [3] . سورهی احزاب، آیهی57. [4] . سورهی اعراف، آیهی176. [5] . سورهی جمعه، آیهی5. [6] . سورهی اعراف، آیهی179. [7]. سورهی انفال، آیات22 و 55. [8]. شاید بتوان کلمهی «باهتوهم» را اینگونه معنا کرد: «به آنها بهتان بزنید». (تأمّل و دقت شود) [9]. کافی، جلد2، صفحهی375 ـ وسائل الشیعه، جلد16، صفحهی267، باب39، حدیث1.
