وبلاگ هــم انــدیشـی دینــی

بسم الله الرحمن الرحیم

بازدید کننده ی بزرگوار! جهت مطالعه ی بهتر و کامتر مطالب این وبلاگ می توانید به وب سایت :::هم اندیشی دینی::: مراجعه بفرمایید. 

تحلیلی بر برائت از «جبت» و «طاغوت» (قسمت دوم)   

توجه: جهت قضاوت صحیح و جامع در رابطه با این مطلب، مطالعه ی تمام قسمت های آن لازم است.

«محبّت» یکی از عناوین تفکیک ناپذیر از زندگی بشریت است؛ تا جایی که کسی را نمی­توان یافت که با این عنوان بیگانه بوده و خود را از این عنوان تهی ببیند. وقتی انسان کسی را دوست داشت، طبیعی است که قلبا نسبت به ضدّ آن منزجر و متفّر باشد. اگر زیبایی را دوست داریم، از زشتی متنفر هستیم؛ و اگر کمال را دوست داریم، از نقص، بیزاری می­جوییم. حال، هر مقدار زشتی و نقص بیشتر باشد، میزان نفرت و بیزاری ما هم قوی­تر و شدیدتر خواهد بود. این مطلب، امری عقلایی است، و هیچ عاقلی منکر آن نخواهد بود. این مسأله در مورد عقاید و افراد هم به چشم می­خورد. یعنی وقتی با دلیل و برهان قاطع، معتقد به لزوم دین­داری و ولایت اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم­السلام) هستیم، و زمانی که دین­داری و ولایت­مداری را نهایت زیبایی و تنها راه رسیدن به کمال انسانیت می­دانیم، طبیعتا نسبت به منکرین و معاندین این عقیده هم بی تفاوت نخواهیم بود و نسبت به آن­ها اظهار بیزاری و نفرت خواهیم کرد.

خداوند متعال در قرآن کریم خطاب به مؤمنین می­فرماید: «دشمنان من و دشمنان خود را به عنوان دوست انتخاب نکنید؛یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا عَدُوِّی وَ عَدُوَّکُمْ أَوْلِیاءَ»[1] از این آیه­ی شریفه مشخص می­شود که ما حق ندارم محبت هر شخص یا هر جریانی را در دل راه دهیم. پر واضح است که اگر کسی نسبت به دشمن دین خداوند اظهار دوستی کند، قطعا در ادعای محبت خود نسبت به دین خداوند، صادق نخواهد بود. از طرفی در روایت­های فراوانی هم از شیعه و سنی ذکر شده که: «اگر کسی قومی را دوست داشته باشد در روز قیامت با آنان محشور خواهد شد؛ مَن أَحَبَّ قَومَاً حُشِرَ مَعَهُم»[2] از این روایت هم مشخص می­شود که ما حق نداریم هر کسی را دوست داشته باشیم و محبت هر شخصی را در دل راه دهیم.

با توجه به این مطلب اظهار برائت از دشمنان دین خدا و دشمنان اولیای الهی، تجدید عهد دیگری بر دین داری و نشان از صداقت در محبّت به اولیای خداوند خواهد بود. روی همین اساس است که در روایات تأکید فراوانی بر لعن و سبّ چنین افرادی شده، و به بهانه­های مختلف مشوّق ما در این کار هستند.  

یکی دیگر از آثار و برکات اظهار برائت از چنین افرادی جداسازی خط فکری خود با آنان، و افشا کردن ماهیت خطرناک و منافقانه­ی عقاید و نگرش­های این­گونه افراد است. اگر ما در لعن و اظهار کینه و نفرت نسبت به چنین افرادی کوتاهی کنیم، به یقین نسل­های بعدی در دام هجمه­ی بزرگی از تبلیغات رسانه­ای دشمن گرفتار شده و با اظهار محبت نسبت به آنان از صراط مستقیم و مسیر اصلی ولایت اهل بیت (علیهم­السلام) خارج خواهند شد.   

خداوند متعال در آیاتی چند از قرآن کریم افراد و گروه­های خاصی را مورد لعن خود قرار داده که یکی از آن گروه­ها کسانی هستند که خدا و رسولش را مورد آزار و اذیت قرار داده­اند: «إِنَّ الَّذینَ یُؤْذُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ وَ أَعَدَّ لَهُمْ عَذاباً مُهیناً؛ آن­ها که خدا و پیامبرش را آزار مى‏دهند، خداوند آنان را از رحمت خود در دنیا و آخرت دور ساخته و براى آن­ها عذاب خوارکننده‏اى آماده کرده است‏».[3] به یقین کسانی که به اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم­السلام) ظلم و ستم کردند، کسانی که در حق بانوی دو عالم، فاطمه­ی زهرا (سلام­الله­علیها) ستم روا داشتند، و کسانی که حق ولایت امیرالمؤمنین (علیه­السلام) را غصب کردند، خدا و رسول او را آزار داده و مورد لعن خدا و رسول خدا قرار می­گیرند. پیامبر اکرم (صلی­الله­علیه­وآله) فرمود: «إِنَّ اللَّهَ یَغْضَبُ لِغَضَبِ فَاطِمَةَ وَ یَرْضَى لِرِضَاهَا؛همانا خداوند غضب می­کند به غضب فاطمه و راضی می­شود به رضایت او» (امالی صدوق، صفحه384)

آن­چه از آیات قرآن و روایات معصومین (علیهم­السلام) بر می­آید، گویای این حقیقت است که نه تنها لعن، بلکه سبّ مشرکین و دشمنان خدا هم فی نفسه اشکالی ندارد، و در جای خود امری صحیح و لازم هم خواهد بود. قرآن کریم عده­ای [بلعم و باعورا] را تشبیه به «سگ» می­کند و می­فرماید: «فَمَثَلُهُ کَمَثَلِ الْکَلْبِ؛مثل او همچون سگ (هار) است»، [4]، برخی را به «حمار» تشبیه می­کند: «کَمَثَلِ الْحِمارِ یَحْمِلُ أَسْفاراً؛مانند درازگوشى هستند که کتاب­هایى حمل مى‏کند»[5]، و برخی دیگر را هم به «حیوان» و بلکه پست از آن تشبیه می­کند: «أُولئِکَ کَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَل؛آن­ها همچون چهارپایانند بلکه گمراه­تر!».[6] همچنین قرآن کریم گروه بی­عقل و اندیشه را بدترین جنبندگان «شَرُّ الدَّوَابِّ»[7]معرفی می­نماید.

توجّه: لازم به ذکر است که تشبیه­های قرآنی گویای واقعیتی است که چنین افرادی در آن غوطه­ور هستند. یعنی اگر قرآن کریم عدّه­ای را به «سگ» تشبیه می­کند، حقیقت آن­ها چیزی جز سگ نیست و در روز قیامت با همان حقیقت خود محشور خواهند شد.

در روایات هم نمونه­ها زیادی برای این امر وجود دارد که از باب اختصار فقط به ذکر یکی از آن­ها اکتفا می­شود. روایتی که از جهت سندی در درجه­ی اعلا از صحت است: «مُحَمَّدُ بْنُ یَعقُوب، عَن مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ، عَنْ أحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أبِی نَصْرٍ، عَنْ دَاوُدَ بْنِ سِرْحَانَ، عَنْ أبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه­السلام) قَالَ، قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی­الله­علیه­وآله): «إِذَا رَأیْتُمْ أهْلَ الرَّیْبِ وَ الْبِدَعِ مِنْ بَعْدِی فَأظْهِرُوا الْبَرَاءَةَ مِنْهُمْ وَ أکْثِرُوا مِنْ سَبِّهِمْ وَ الْقَوْلَ فِیهِمْ وَ الْوَقِیعَةَ وَ بَاهِتُوهُمْ کَیْلَا یَطْمَعُوا فِی الْفَسَادِ فِی الْإِسْلَامِ وَ یَحْذَرَهُمُ النَّاسُ وَ لَا یَتَعَلَّمُوا مِنْ بِدَعِهِمْ یَکْتُبِ اللَّهُ لَکُمْ بِذَلِکَ الْحَسَنَاتِ وَ یَرْفَعْ لَکُمْ بِهِ الدَّرَجَاتِ فِی الْآخِرَة. پیامبر اکرم(صلی­الله­علیه­وآله) می­فرماید: بعد از من وقتی اهل شک و بدعت در دین را دیدید، آشکارا از آن­ها اعلام بیزاری کنید. تا می­توانید آن­ها را سبّ کنید. علیه آن­ها صحبت کرده و [با دلیل و برهان] مبهوتشان سازید.[8] این کار را انجام دهید تا دیگر برای فساد در اسلام به طمع نیفتاده و مردم هم از آن­ها دوری کنند و از بدعت­های آن­ها چیزی نیاموزند. در مقابل این کار خداوند متعال هم، ثواب­هایی برای شما می­نویسد و درجات شما را در روز قیامت بالا می­برد. .» [9]  

توجّه: کسانی که به اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم­السلام) ظلم کردند، از بدعت گذاران در دین خدا بوده، و کسانی بودند که شریعت پاک نبوی را از موضع اصلی خود تغییر دادند. «اللَّهُمَّ الْعَنِ الَّذِینَ کَذَّبُوا رَسُولَکَ وَ هَدَمُوا کَعْبَتَکَ وَ حَرَّفُوا کِتَابَکَ وَ سَفَکُوا دِمَاءَ أَهْلِ بَیْتِ نَبِیِّکَ وَ أَفْسَدُوا عِبَادَکَ وَ اسْتَذَلُّوهُمْ اللَّهُمَّ ضَاعِفْ لَهُمُ اللَّعْنَةَ فِیمَا جَرَتْ بِهِ سُنَّتُکَ فِی بَرِّکَ وَ بَحْرِکَ اللَّهُمَّ الْعَنْهُمْ فِی سَمَائِکَ وَ أَرْضِک؛ بار خدایا لعنت کن کسانى را که پیغمبرت را تکذیب کرده، و کعبه­ی تو را منهدم و خراب نمودند. [پیام­های] کتابت را تحریف کردند و خون­هاى اهل بیت پیغمبرت را ریختند. بنده‏گانت را فاسد کرده و خوار نمودند. خداوند لعنت ایشان را مضاعف و دو چندان نما در آن­چه سنّت تو بر آن جارى شده در خشکى و دریا. خداوندا ایشان را در آسمان و زمینت لعنت نما». (کامل الزیارات، صفحه387)

نتیجه: با توجه به دلیل­های عقلی و نقلی ذکر شده، سخن کسانی که ـ به صورت کلی ـ لعن و سبّ را بر خلاف دستورات اسلام معرفی می­کنند و مدّعی هستند که چنین اموری در دین ما وجود ندارد، سخنی باطل و از موضع کم اطلاعی از آیات قرآن و روایات اهل بیت (علیهم­السلام) به شمار می­رود.    

پی نوشتها:    [1]  . سوره­ی ممتحن?، آیه­ی1.   [2]  . المستدرک علی الصحیحین، جلد3، صفحه­ی20، حدیث4294 ـ کنزالعمال، جلد9، صفحه­ی21، حدیث24730 (به نقل از الحمب? فی الکتاب و السن?) ـ بحارالانوار، جلد53، صفحه­ی301.    [3]  . سوره­ی احزاب، آیه­ی57.     [4]  . سوره­ی اعراف، آیه­ی176.    [5]  . سوره­ی جمعه، آیه­ی5.     [6]  . سوره­ی اعراف، آیه­ی179.    [7]. سوره­ی انفال، آیات22 و 55.    [8]. شاید بتوان کلمه­ی «باهتوهم» را این­گونه معنا کرد: «به آن­ها بهتان بزنید». (تأمّل و دقت شود)    [9]. کافی، جلد2، صفحه­ی375 ـ وسائل الشیعه، جلد16، صفحه­ی267، باب39، حدیث1. 

 «««مطلب قبلی         مطلب بعدی»»»