وبلاگ هــم انــدیشـی دینــی

بسم الله الرحمن الرحیم

بازدید کننده ی بزرگوار! جهت مطالعه ی بهتر و کامتر مطالب این وبلاگ می توانید به وب سایت :::هم اندیشی دینی::: مراجعه بفرمایید.

اصول زندگی زناشویی (13) اصل اقتصاد و میانه­روی

ارزش کار و فعالیت برای رفاه خانواده

ویرایش دوم»»»

با توجه به روایات معصومین (علیهم­السلام)، تلاش و کوشش در راه رزق و معیشت خانواده، و نیز توسعه­ی اقتصادی زندگی، از مصادیق عبادت و بندگی خداوند به شمار می­رود و پاداش فراوانی هم برای آن در نظر گرفته شده است. امام صادق (علیه­السلام) می­فرماید: «کسی که برای خانواده­ی خود در تلاش است، همانند مجاهد در راه خداوند است؛الْکَادُّ عَلَى‏ عِیَالِهِ‏ مِنْ حَلَالٍ کَالْمُجَاهِدِ فِی سَبِیلِ اللَّهِ».[1] تلاش برای بهبود اقتصاد خانواده تا جایی مورد اهتمام قرار گرفته که اگر مردی از چنین تلاشی فروگزار، شود خیری در او نخواهد بود. امام صادق (علیه­السلام) می­فرماید: «در کسی که جمع کردن مال از راه حلال را دوست نداشته باشید خیری نیست؛ مالی که به واسطه­ی آن آبروی خود را حفظ کند، دِین خود را ادا نماید، و با آن صله­ی رحم نماید؛ لَا خَیْرَ فِی‏ مَنْ‏ لَا یُحِبُ‏ جَمْعَ الْمَالِ مِنْ حَلَالٍ یَکُفُّ بِهِ وَجْهَهُ وَ یَقْضِی بِهِ دَیْنَهُ وَ یَصِلُ بِهِ رَحِمَهُ.»[2] یکی از مصادیق «دِین» در این روایت شریف، دِینی است که زن و بچه به گردن مرد دارند. بر مرد واجب است که نفقه­ی همسر خود را پرداخت کند و اگر بچه­های او مال و سرمایه و در آمدی نداشته باشند، نفقه­ی آن­ها را هم بپردازد. پیامبر اکرم (صلی­الله­علیه­وآله) می­فرماید: «کسیکه از دسترنج خود بخورد، در روز قیامت در زمره­ی انبیاء قرار می­گیرد و ثواب آن­ها را هم به دست می­آورد؛‏مَنْ أَکَلَ مِنْ کَدِّ یَدِهِ کَانَ یَوْمَ الْقِیَامَةِ فِی عِدَادِ الْأَنْبِیَاءِ وَ یَأْخُذُ ثَوَابَ الْأَنْبِیَاءِ».[3]کسی می­تواند به این درجه برسد که کسب و کارش از راه حلال باشد و سایر اعمال و رفتارش هم در راستای رضای الهی باشد. در روایت دیگری هم آمده است که: عبادت ده جزء است، و نه جزء آن در طلب روزی حلال است؛ الْعِبَادَةُ عَشَرَةُ أَجْزَاءٍ تِسْعَةُ أَجْزَاءٍ فِی طَلَبِ الْحَلَالِ».[4]اگر کسی از کار و تلاش برای کسب روزی حلال طفره رود و بی­کار و سرگردان باشد از چشم امام زمان خود می­افتد دست رحمت خداوند هم از زندگی وی دور خواه شد. ابن عباس می­گوید: «روزی پیامبر اکرم (صلی­الله­علیه­وآله) جوانی را دیدند که بسیار زیبا رو بود. سؤال کردند آیا این جوان حرفه­ای هم دارد! گفتند: نه! حضرت فرمودند: این جوان از چشمم افتاد! کَانَ رَسُولُ اللَّهِ إِذَا نَظَرَ الرَّجُلَ فَأَعْجَبَهُ قَالَ هَلْ لَهُ حِرْفَةٌ فَإِنْ قَالُوا لَا قَالَ سَقَطَ مِنْ عَیْنِی»[5] 

تذکر: کار و کوشش برای کسب روزی حلال در صورتی مأجور است که برای خودنمایی و فخر فروشی نباشد. پیامبر اکرم (صلی­الله­علیه­وآله) می­فرماید: «کسی که برای فخر فروشی طالب روزی حلال دنیا باشد، خداوند را در حالی ملاقات می­کند که بر او غضب کرده است. و کسی که به خاطر حفظ آبروی خود و بی­نیازی از دست دیگران، به دنبال رزق حلال باشد، در روز قیامت خدای متعال را در حالی ملاقات می­کند که چهره­اش همچون ماه درخشان است؛ مَنْ طَلَبَ الدُّنْیَا حَلَالًا مُکَاثِراً مُفَاخِراً لَقِیَ اللَّهَ وَ هُوَ عَلَیْهِ غَضْبَانُ وَ مَنْ طَلَبَهَا اسْتِعْفَافاً عَنِ‏ الْمَسْأَلَةِ وَ صِیَانَةً لِنَفْسِهِ جَاءَ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَ وَجْهُهُ کَالْقَمَرِ لَیْلَةَ الْبَدْرِ».[6]

افراط و تفریط: بعضی از افراد از روی تنبلی و تن آسایی به دنبال کسب و کار نمی­روند، و خانواده را به حال خود رها می­کنند؛ و برخی دیگر، همه­ی زندگی خود را برای کار گذاشته­ و اعتنایی به سایر حقوق خانواده نمی­کنند! برخی از افراد در هزینه­های زندگی مبتلا اسراف و زیاده­روی می­شوند، و برخی دیگر هم خانواده را در تنگنای مالی قرار می­دهند! (در قسمت های بعدی، این افراط و تفریط ها مورد بررسی قرار می گیرند)