اصل اقتصاد و میانه روی (قسمت سوم)
بسم الله الرحمن الرحیم
بازدید کننده ی بزرگوار! جهت مطالعه ی بهتر و کامتر مطالب این وبلاگ می توانید به وب سایت :::هم اندیشی دینی::: مراجعه بفرمایید.
اصول زندگی زناشویی (15) اصل اقتصاد و میانهروی
افراط در کار مالاندوزی!
تشویق مرد به کسب و کار و انجام وظایف اجتماعی، بدان معنا نیست که در زندگی تک بعدی پیش رود و وظایف دیگر خود را نادیده بگیرد. توجه داشته باشیم که همواره افراد متعددی به گردن انسان حق دارند و وظیفه داریم که زندگی حقوق آنها را ادا کنیم.
اوّلین کسی که به گردن ما حق دارد، خدای سبحان ـ جَلَّت عَظَمتُه ـ است. مهمترین و اصلیترین وظیفهای که در زندگی داریم، وظیفهی بندگی خدا متعال، و ابراز نیاز در درگاه او است. روی همین حساب هیچ مسألهای نباید بندگی خداوند و ادای حق خدای تعالی را تحت شعاع قرار دهد و موجب کوتاهی در عبادت و خلوت با او گردد.
حضرت فاطمه زهرا (سلاماللهعلیها) میفرماید: «کسى که عبادت خالصانه خود را به درگاه الهى بفرستد، خداوند بهترین مصالح و خیر او را به سوى او نازل میفرماید؛ مَنْ أَصْعَدَ إِلَى اللَّهِ خَالِصَ عِبَادَتِهِ أَهْبَطَ اللَّهُ إِلَیْهِ أَفْضَلَ مَصْلَحَتِهِ». امام حسن مجتبى (علیهالسّلام) میفرماید:«کسى که خدا را بندگى کند خداوند همه چیز را بنده و مطیع او مینماید؛ مَنْ عَبَدَ اللَّهَ عَبَّدَ اللَّهُ لَهُ کُلَّ شَیْءٍ».امام حسین (علیهالسّلام) هم میفرماید:«کسى که حق عبادت خدا را انجام دهد، خداوند بالاترین آرزوهاى او را عنایت فرموده و به بهترین وجه امور او را کفایت مینماید؛ مَنْ عَبَدَ اللَّهَ حَقَ عِبَادَتِهِ آتَاهُ اللَّهُ فَوْقَ أَمَانِیِّهِ وَ کِفَایَتِهِ.»[1]
حق والدین هم از دیگر مصادیق مهم این حقوق است که باید با احترام و تکریم، و صلهی رحم حقوق آنها را ادا نمود. پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآله) میفرماید: «کسی که دوست دارد عمرش طولانی، و روزیش زیاد شود، به پدر و مادر خود نیکی کند، و صلهی رحم به جای آورد؛ مَن سرَّهُ أن یُمَدَّ فی عَمرهِ وَ یُزادَ فی رزقِهِ فلیبُرَّ والِدَیهِ و لیَصِل رَحِمَهُ».[2]در روایت دیگری چنین آمده: «نافرمانی والدین موجب تنگدستی شده و انسان را به ذلّت و خواری میکشاند؛ الْعُقُوقُ یُعْقِبُ الْقِلَّةَ وَ یُؤَدِّی إِلَى الذِّلَّةِ.»[3]
یکی دیگر از حقوق، حق معاشرت زیبا با خانواده است. برخی از آقایان آنچنان مشغول کسب و کار میشوند که اهمیتی برای تفریح و دیگر حقوق خانوادهی خود قائل نیستند.
خانم جوانی از همسرش شکایت میکرد و اینگونه میگفت: «سه سال است که ازدواج کردهام. شوهرم مرا به شهر غریبی برده. اوّل صبح از خانه بیرون میرود و ساعت ده شب به خانه برمیگردد. من که ساعتها چشم به در دوختهام تا همسرم را ببینم، دوست دارم بعد از ورود به منزل کنارم بنشیند و قدری با یکدیگر به گفتگو بنشینیم، اما رمقی برای صحبت ندارد و بعد از شام بلافاصله به رختخواب میرود! شوهرم حتی روزهای جمعه و تعطیل را هم از من دریغ میکند و فقط حرص و ولع دارد که تا میتواند کار کند و پس اندازه نماید. وقتی به شوهرم میگویم قدری به خود استراحت بده و کمی هم به فکر من باش، میگوید: تا جوان هستم باید کار کنم تا بتوانم خانهای تهیه نمایم و در آینده در آسایش و رفاه قرار گیریم .گفتم من الآن مبتلا افسردگی شدم. حیف نیست به خاطر پول، جوانی و آرامش خود را این جوری از دست بدهیم و از این دوران خوش استفاده نبریم! در جوابم میگوید: کار! … کار! … کار!…».
این نوع از آقایان، به جای آنکه پول را برای «آرامش» بخواهند، آرامش را برای «پول» میخواهند! بعضی پول در میآورند تا به راحتی زندگی کنند، و برخی دیگر زندگی میکنند تا پول در بیاورند! روی همین حساب به آقایان توصیه میکنیم که در عین توجه به کار و تلاش جهت رفاه خانواده، مبتلا به شتابزدگی نشوند، و رفاه خانوادگی را هم منحصر در مسائل مالی نبینند. خانواده و همسر شما قبل از پول، نیازمند به محبت و همدلی هستند. سعی کنید به نیازهای عاطفی آن ها هم پاسخ گویید و با ابراز عشق و محبت به همسرتان، او را نسبت به زندگی دل گرم نمایید. مرد، باید وقت کافی داشته باشد تا در کنار خانمش بنشیند؛ به حرفها در درد دلهای او گوش فرا دهد و با شوخی و گفتگوی صمیمی به یکدیگر آرامش دهند. مرد باید فرصت کافی داشته باشد تا خانوادهی خود را به تفریح ببرد و فشارهای روانی حاصل از زندگی را از خانوادهی خود تخلیه نماید. روی همین حساب تمرکز بیش از اندازه به کار و کسب در آمد، نگاه یک بعدی به زندگی است، و موجب میشود تا سایر حقوق همسر و فرزندان ضایع شود و صدمات جبران ناپذیری متوجه خانواده گردد. امام صادق (علیهالسلام) میفرماید:«همین اندازه گناه برای مرد کافی است که [حقوق] خانودهی خود ضایع کند؛کَفَى بِالْمَرْءِ إِثْماً أَنْ یُضَیِّعَ مَنْ یَعُولُ».[4] در روایت دیگری هم آمده است: «از رحمت خداوند به دور است، از رحمت خداوند به دور است، کسی که عائلهی خود را ضایع کند؛ مَلْعُونٌ مَلْعُونٌ مَنْ یُضَیِّعُ مَنْ یَعُولُ.»[5]