آیا علی (علیه السلام) هیچ گاه به مووضع غدیر خم استناد نفرمودند؟
بسم الله الرحمن الرحیم
بازدید کننده ی بزرگوار! جهت مطالعه ی بهتر و کامتر مطالب این وبلاگ می توانید به وب سایت :::هم اندیشی دینی::: مراجعه بفرمایید.
برگرفته از سایت ولی عصر با اندکی تغییر و ویراستاری
سؤال: اگر واقعا غدیر واقعیت دارد و موضوع آن در رابطه با ولایت بوده، چرا خود علی (علیه السلام) هیچ گاه به آن استناد نکردند؟!
جواب: ظاهرا سؤال کننده اطلاع چندانی از منابع روایی ندارد. امیرالمؤمنین (علیه السلام) بارها به موضوع غدیر استناد فرمودند و به آن احتجاج کردند. مثلا در روز شورای شش نفره، در زمان حاکمیت عثمان، در جنگ جمل، در جنگ صفین، در کوفه و ... به غدیر استناد فرمودند.
به عنوان نمونه در پاسخ به این سؤال به مناشده ی آن حضرت در کوفه اشاره می کنیم:
بسیاری از علما و دانشمندان اهل سنت نوشته اند که روزی امام علی (علیه السلام) در جمع بسیاری از صحابه خطبه ای خواند و آن ها را خداوند قسم داد که آیا در روز غدیر حاضر بوده اند با خیر؟ آیا نشنیده اند که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: من کنت مولاه فعلی مولاه»؟!
برخی از صحابه بلند شدند و سخن امام را تأیید کردند، اما در این میان برخی دیگر چشم بر روی این واقعیت بزرگ بستند و حاضر نشدند با شهادت دادن پیرامون موضوع غدیر، سخن امام را تأیید کنند!!!
عبد الرحمن بن أبی لیلی میگوید:
«شهدت علیّاً فى الرحبة ینشد الناس ، فیقول : انشد اللّه من سمع رسول اللّه (صلى الله علیه وآله وسلم) یقول : یوم غدیر خم: من کنت مولاه فعلى مولاه ، لمّا قام فشهد، (و لا یقم الاّ من قد رآه)» (علی را در میدان شهر دیدم که می فرمود: شما را به خداوند قسم می دهم کدامیک این سخن را از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) را در غدیر خم شنیده است؟ هر کس که من مولای او هستم علی مولای اوست. هر کس که در غدیر بوده و این سخن را شنیده، بلند شود و شهادت دهد)
قال عبد الرحمن : فقام اثنا عشر بدریّاً کأنّى أنظر إلى أحدهم فقالوا: نشهد انّا سمعنا رسول اللّه (صلى الله علیه وآله وسلم) ، یقول یوم غدیر خم : ألست أولى بالمؤمنین من أنفسهم ، وأزواجى امّهاتم ؟ فقلنا : بلى یا رسول اللّه . قال : فمن کنت مولاه فعلىّ مولاه ، الّلهم وال من والاه وعاد من عاداه» (عبد الرحمن می گوید: دوازده نفر از اصحاب بدر بلند شدند و گفتند: ما شهادت می دهیم که از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) شنیدیم که در غدیر خم فرمود: آیا من اولای بر مؤمنین از خودشان نیستم؟! و آیا همسران من مادران آن ها نیستند؟! گفتیم: بله یا رسول الله! آنگاه پیامبر اکرم فرمود: هر کس که من مولای اوهستم، علی مولای اوست. خداوندا! دوست بدار هر کسی را که علی را دوست داشته باشد و دشمن بدار هر کس که او را دشمن بدارد)
«إلى أن قال فقام الاّ ثلاثة لم یقوموا فدعا على فأصابتهم دعوته» (راوی میگوید: سه نفر از حاضران در غدیر خم در مجلس علی (علیه السلام) حاضر به شهادت نشدند، علی (علیه السلام) در حق آنان نفرین کرد که هر سه نفر به نفرین آن حضرت گرفتار شدند. (مسند احمد بن حنبل ، ج 1 ، ص 119 ، ط المیمنیة بمصر و ج 2 ، ص199 ، ح 961 بسند صحیح ، ط دار المعارف بمصر و تاریخ دمشق ، ابن عساکر الشافعى ، ترجمة الإمام على بن أبی طالب ، ج 2 ، ص11 ، ح 506 و کنز العمال ، ج 15، ص151 ، ح 430 ، ط 2 ، و فرائد السمطین ، ج 1 ، 69)
همین احتجاج را به روایت أبی طفیل در این منابع هم میتوان یافت :
مسند احمد بن حنبل ، ج4 ، ص370 ، بسند صحیح ، ط المیمنیة بمصر و تاریخ دمشق ، ابن عساکر الشافعى ، ترجمة الإمام علىّ بن ابیطالب (علیه السلام) ج2 ، ص7 ، ح503 و مجمع الزوائد هیثمى الشافعى ، ج9 ، ص104 ، وصحّحه ، کفایة الطالب ، کنجى الشافعى ، ص 56 ، ط الحیدریة و ص 14 ، ط الغرى ، خصائص النسائى الشافعى ، ص 100 ، ط الحیدریة و ص 40 ، ط بیروت و البدایة والنهایة لابن کثیر الشافعى ، ج 5 ، ص 211 .
جالب این است که خود علمای اهل سنت نوشتهاند کسانی که در آن روز حضور داشتند؛ اما سخن امام (علیه السلام) را تأیید نکردند، مورد نفرین حضرت قرار گرفتند و نفرین آن حضرت هم کارساز شد؛ از جمله :
1 . أنس بن مالک ، خادم رسول خدا که اهل سنت برای او اعتبار ویژه ای قائل هستند .
ابن قتیبه دینوری در المعارف می نویسد: «أنس بن مالک کان بوجهه برص وذکر قوم أن علیا رضی الله عنه سأله عن قول رسول الله صلى الله علیه وسلم اللهم وال من والاه وعاد من عاداه فقال کبرت سنی ونسیت فقال له علی رضی الله عنه إن کنت کاذبا فضربک الله ببیضاء لا تواریها العمامة.»
(أنس بن مالک از ناحیه صورتش مبتلا به مرض و بیماری پیسی شده بود، نقل شده است که علی ( علیه السلام ) از وی سؤال کرد : تو در غدیر خم حدیث «اللهم وال من والاه» را شنیدهای؟ گفت : من پیر شدهام و فراموش کردهام . علی ( علیه السلام ) فرمود: اگر دروغ میگویی، خداوند تو را به مرض پیسی مبتلا کند که عمامه ات هم نتواند آن را بپوشاند. (المعارف ، ابن قتیبة ، ص 580 و شرح نهج البلاغة - ابن أبی الحدید - ج 4 - ص 74 .)
«و روى عثمان بن مطرف أن رجلا سأل أنس بن مالک فی آخر عمره عن علی بن أبی طالب، فقال: إنی آلیت ألا أکتم حدیثا سئلت عنه فی علی بعد یوم الرحبة ، ذاک رأس المتقین یوم القیامة ، سمعته والله من نبیکم.» (عثمان بن مطرف نقل میکند : مردی از أنس بن مالک در اواخر عمرش از علی ( علیه السلام ) سؤال کرد، گفت: من عهد کرده ام که پس از حادثه ی شهادت خواهی علی ( علیه السلام ) در میدان شهر ، هیچ حدیثی را در باره ی وی انکار نکنم، علی ( علیه السلام ) سر دسته ی پرهیزکاران در روز قیامت است. به خدا قسم این حدیث را از پیامبر شنیدیم.) (شرح نهج البلاغة - ابن أبی الحدید - ج 4 - ص 74 .)
2 . بُراء بن عازب:
او نیز در روز مناشده حضور داشت؛ اما متأسفانه همانند أنس، انکار کرد و با نفرین امام چشمانش را از دست داد، تا درسی باشد برای او که دیگر چشمانش را بر روی حقایق نبندد . (أرجح المطالب ، عبید اللّه الآمرتسرى الشافعى ، ص 580 ، ط لاهور و الأربعین حدیثاً ، الهروى مخطوط .)
3 ـ زید بن ارقم: او هم به سزای انکار واقعیت چشمانش را در این روز از دست داد و کور از دنیا رفت. (مناقب على بن أبی طالب ، ابن المغازلى الشافعى ، ص 23 ، ح 33 ، ط 1 طهران و شرح نهج البلاغة ، ابن أبی الحدید ، ج 1 ، ص 362 ، ط 1 مصر و ج 4 ، ص 74 ، ط مصر ، تحقیق محمد ابوالفضل و السیرة الحلبیة ، ج 3 ، ص337 .)
4 ـ جریر بن عبداللّه البجلى: وی نیز از کسانی است که گرفتار نفرین امیر المؤمنین (علیه السلام) شد. (انساب الاشراف ، البلاذرى ، ج 2 ، 156 .)
آیا باز هم میتوان ادعا کرد که امیر المؤمنین (علیه السلام) حرفی از غدیر و موضوع ولایت به میان نیاورده است؟!