تحقیقی جامعه در رابطه با نسخه های زیارت عاشورا
بسم الله الرحمن الرحیم
نگاهی به اختلاف نسخه ها در نقل زیارت عاشورا
این نوشتار برگرفته از کتاب ارزشمند «میزان تشیع» اثر آیت الله محمد عندلیب همدانی می باشد
وجود اختلاف نسخه در کتب گذشتگان امری طبیعی است. از این رو بزرگان ما از دیرباز در پی تصحیح کتب بوده و مخصوصا در تصحیح کتب ادعیه و زیارات، تلاش مضاعفی به خرج می دادند.
دسته بندی اختلاف نسخه ها
با دقت در اختلاف نسخه هایی که در زیارت عاشورا وجود دارد، می توان اهمّ این اختلاف ها را در پنج دسته خلاصه کرد:
دسته ی اوّل
اختلاف در به کارگیری واژه هایی که تقریبا مترادف هستند. مثل اینکه در برخی از نسخه ها چنین آمده است: «وَ أَنْ یَرْزُقَنی طَلَبَ ثارکَ مَعَ إِمام مَنصِور مِن أهلِ بَیتِ نَبیِّکَ…»، در حالی که در برخی دیگر از نسخه ها، به جای «اهل بیت» از واژه ی «ال» استفاده شده است.
دسته ی دوم
برخی از اختلاف نسخه ها در بود و نبود واژه ای است که در معنی و اساس جمله تأثیر چندانی ندارد. مثل اینکه در برخی از نسخه ها آمده است: «بَرِئْتُ إِلَى اللَّهِ تَعَالَى»،در حالی که کلمه ی «تعالی» در نسخه ی دیگر نیست.
دسته ی سوم
اختلاف هایی که معنای اصلی جمله را تغییر می دهد. مثل این مورد: «جَلَّتْ وَ عَظُمَتِ الْمُصِیبَةُ بِکَ عَلَیْنَا وَ عَلَى جَمِیعِ أَهْلِ الْإِسْلام»، که با این جمله تفاوت دارد: «جَلَّتْ وَ عَظُمَتْ مُصِیبَتُکَ فِی السَّمَاوَاتِ عَلَى جَمِیعِ أَهْلِ السَّمَاوَات».
