وبلاگ هــم انــدیشـی دینــی

بازدید کننده ی بزرگوار! جهت مطالعه ی بهتر و کامتر مطالب این وبلاگ می توانید به وب سایت :::هم اندیشی دینی::: مراجعه بفرمایید.

علت واقعی دروغ چیست؟

قَالَ امیرالمؤمنین (علیه­السلام) : . . . وَ عِلَّةُ الْکَذِبِ أَقْبَحُ عِلَّةٍ.[1]

 علت دروغ، از زشت­ترین علتهاست.  

 حضرت در این بیان از مطرح کردن علت واقعی دروغ خودداری کردند هر چند که آن را زشت ترین خصلت دانستند، اما با نگاهی به روایتهای دیگر می­توان به علت این خصلت بد پی برد.

پیامبر اکرم (صلی­الله­علیه­واله) در بیان علت دروغگویی می­فرماید: دروغگو، دروغ نمی­گوید مگر به خاطر حقارت نفس و بی شخصیتی که در خود می­یابد.

امیرالمؤمنین (علیه­السلام) هم می­فرماید: دروغگو، حقیر و ذلیل است.

با توجه به این روایتها می­توان فهمید که علت اصلی برای دروغگویی بی شخصیتی و حقارت درونی است و همین خصلت است که انسان را وادار به دروغگویی می­کند.

مهمترین عاملی که موجب می­شود، انسان از بدی­ها دست بکشد و به سوی خوبیها برود، کرامت نفس و شخصیت درونی است:

قَالَ امیرالمؤمنین (علیه­السلام) مَنْ کَرُمَتْ عَلَیْهِ نَفْسُهُ هَانَتْ عَلَیْهِ شَهْوَتُهُ.[2] 

کسی که کرامت نفس پیدا کرد، [پشت پا زدن به]خواسته­های شهوانی برایش آسان می­گردد.

قَالَ امیرالمؤمنین (علیه­السلام) مَنْ کَرُمَتْ عَلَیْهِ نَفْسُهُ هَانَتْ عَلَیْهِ الدُّنْیَا.[3]

کسی که کرامت نفس پیدا کرد، دنیا [و آفتنهای آن] بر او آسان می­گردد.

اما کسی که این حس را از دست داد، درهای هر گونه بدی به رویش باز می­شود و انتظار هر نوع کار زشتی را می­شود از او داشت:  

قَالَ امیرالمؤمنین (علیه­السلام) مَنْ هَانَتْ عَلَیْهِ نَفْسُهُ فَلَا تَأْمَنْ شَرَّهُ.[4] 

کسی که کرامت نفس خود را از دست داد، دیگر از شرش ایمن نباش.

روی همین اساس است که حضرت امیر فرمودند: علت دروغگویی، از بدترین و زشت ترین علتهاست.

اگر خدای ناکرده برخی از اطرافیان ما مبتلا به دروغگویی هستند، باید کرامت نفس را در آنها زنده کنیم تا دست از این گناه زشت خود بردارند. مخصوصا در تربیت فرزند توجه کامل به این نکته، بسیار ضروری است. وقتی بچه­ای از والدین و اطرافیان خود محبت نبیند و یا اینکه والدین شخصیتش را جلو دیگران تباه سازند، خلأ شخصیتی بزرگی در درونش ایجاد می­گردد. کودک شما همواره خود را کوچک و حقیر می­بیند و نمی­تواند با واقعیت درونی­اش کنار بیاید. به همین جهت است که برای جبران حقارت درونی خود، متوسل به دروغ می­شود. حتی ممکن است به دزدی ـ که دروغ عملی است ـ پناه ببرد. برای درمان این خصلت بد هم باید بعد از آگاه کردن فرزند از زشتی کارش، او را تکریم و احترام کرد تا با دستیابی به عزّت نفس، ریشه­ی دروغگویی در درونش خشکیده شود. 

 تذکّر:  

1ـ معصومین (علیهم­السلام) در بیان علت رفتارها، به امّهات و ریشه­های اصلی اشاره می­فرمایند و کاری با مسائل فرعی و حاشیه­ای ندارند.  

2 ـ درست است که دروغ علل مختلفی دارد، اما علل دیگر در مقایسه با ریشه­ی اصلی دروغ یا آنچنان اهمیتی ندارند و یا اینکه بازگشتشان به همان ریشه­ی اصلی (حقارت درونی) است.  

مطلب بعدی : (دروغ مصلحتی) http://andiseh57.parsiblog.com/1891720.htm

پی نوشتها: