وبلاگ هــم انــدیشـی دینــی

 بسم الله الرحمن الرحیم       

بازدید کننده ی بزرگوار! جهت مطالعه ی بهتر و کامتر مطالب این وبلاگ می توانید به وب سایت :::هم اندیشی دینی::: مراجعه بفرمایید.

تربیت فرزند بر اساس مبانی توحیدی

انسان در هر راهی که قدم می­گذارد باید ابتدا هدف خود را در پیمودن این راه را مشخص کند تا با در نظر گرفتن هدف، مسیرش را مشخص نماید. مهمترین راهی که انسان در پیش روی خود دارد، راه زندگی در این دنیا است. برای پیمودن صحیح و سعادتمندانه­ی جاده­ی زندگی باید ابتدا هدف از زندگی را دریابیم تا بعد بتوانیم مسیر صحیحی که ما را به آن هدف می­رساند انتخاب کنیم. پر واضح است که هدف از زندگی، رسیدن به لقای مهر خدای متعال و اتصاف به صفات او است.   

تربیت فرزند، یعنی قرار دادن فرزند در مسیری که او را به هدف از زندگی خود نزدیک کند. پس تربیت واقعی تربیتی است که الهام گرفته از معارف توحیدی و راهگشای حرکت انسان به سوی خداوند متعال باشد. متأسفانه برخی از والدین بدون توجه به این اصل مهم فرزندان خود را در معرض الگوهای تربیتی غربی قرار می­دهند و بدون توجه به این مسأله که تربیت غربی، تربیتی غیر توحیدی و در کاملا دنیاطلبانه است ، فرزندان و عزیزان خود را در دام دنیا پرستی و دنیا دوستی می­اندازند تا روز به روز از خداوند دورتر شده و دست خود را از کمالات معنوی تهی­تر بینند. 

همه­ی والدین دوست دارند فرزندانی مؤدب داشته باشند، فرزندانی که از بدی­ها دور بوده و مزین به محاسن اخلاقی باشند. حال ببینیم چگونه فرزندانمان را به سوی خوبی­ها سوق داده و از بدی­ها دور می­کنیم:

عده­ای می­گویند:

فرزندم! مراقب باش کار بدی انجام ندهی، تا از چشم مردم نیفتی!

فرزندم! در زندگی مؤدب باش تا مردم تو را دوست داشته باشند!

اما در مقابل عده­ی دیگری چنین می­گویند: 

فرزندم! مراقب باش کار بدی انجام ندهی، تا از خداوند دور نشوی!

فرزندم! در زندگی مؤدب باش تا خداوند تو را دوست داشته باشد!

گفتار دسته­ی اوّل در حقیقت الهام گرفته از تربیت غیر توحیدی است که انگیزه­ی کودک شما را برای خوب بودن، امور دنیایی می­داند در حالی که گفتار دسته­ی دوم الهام گرفته از تربیت دینی و توحیدی است که انگیزه­ی کودک شما را برای خوب بودن و دوری از بدی­ها، جلبررضایت الهی می­داند.

شاید برخی بپرسند: بالاخره چه تفاوتی کرد؟! در هر دو نوع تربیت فرزند ما به سوی خوبی­ها می­رود و از بدی­ها فاصله می­گیرد! 

تفاوت این دو نوع تربیت: 

الف ـ وقتی به فرزند خود می­گوییم: «مؤدب باش تا مردم تو را دوست داشته باشند» در واقع، به فرزندمان می­آموزیم که ملاک خوبیها، تحسین و تقبیح مردم است. اگر مردم از کاری خوششان آمد، آن کار خوب است، و اگر از کاری بدشان آمد، آن کار بد است. حال اگر همین مردم به برخی از فضایل اخلاقی پشت کردند، فرزند ما هم به آن پشت خواهد کرد و اگر برخی از رذایل اخلاقی را پسندیده دانستند، فرزند ما هم آن را پسندیده خواهد دانست.

ذکر چند نکته:

1.       اگر فرزند ما با این الگوی تربیتی، رشد کرده باشد تا وقتی نماز می­خواند که دیگران تحسینش کنند اما اگر در فضایی قرار گرفت که نماز را به تمسخر گرفتند، اولین کاری که می­کند ترک نماز است. در این الگوی تربیتی فرزند ما تا وقتی حجاب خود را مراعات می­کند که دیگران آن را کار خوبی بدانند اما اگر نگاه آنها به حجاب، نگاهی غیر منطقی شد در این صورت فرزند ما هم حجاب خود را کنار خواهد گذاشت.      

2.       در این الگوی تربیتی، اخلاق به صورت کلی نسبی خواهد بود. یعنی تا وقتی پایبند اخلاق هستیم که به نحوی نفع ما در آن باشد. تا وقتی از زشتی­ها دوری می­کنیم که در آن راه متضرر شویم. اما زمانی که نفع و ضرر خود را در بد اخلاقی دیدیم همان راه را طی می­کنیم. بی­جهت نیست که می­بینیم سیاستمداران غربی از یک طرف دم از اخلاق و حقوق انسانها می­زنند و از طرف دیگر، با قیافه­ای حق به جانب، هر جنایتی را مرتکب می­شوند.   

3.       منظور ما از این الگوی تربیتی آن نیست که صرف این دو کلمه موجب بروز چنین صدماتی است، بلکه منظور این است که تربیتی که بر مبنای غیر الهی باشد انسان را در این راه قرار می­دهد. والدینی که الگوی تربیتی آنها غیر دینی باشد در حقیقت روح تمامی رفتارهای آنها نماد دنیا طلبی است هر چند که خود در ظاهر اهل نماز و عبادت باشند.        

ب ـ اما وقتی به فرزند خود می­گوییم: «مؤدب باش، تا خدا دوستت داشته باشد» در این صورت، ملاک خوبیها و بدیها را رضا و غضب خداوند متعال معرفی کرده­ایم. اگر خداوند کاری را دوست داشته باشد آن کار شایسته­ی انجام دادن است و اگر کاری را پسندیده نداند، آن کار شایسته­ی ترک کردن است. اگر بتوانیم چنین ملاک ارزشمندی را به فرزندمان هدیه کنیم، در واقع ارزشمندترین گنج دنیا و آخرت را در اختیارش قرار داده­ایم.

ذکر چند نکته:

1.       اگر فرزند ما با این الگوی تربیتی، رشد کرده باشد، به هر قیمتی که شده دین خود را حفظ می­کند و حاضر نمی­شود به خاطر مردم و خوش آمد آنها ذره­ای از اصول اخلاقی کناره­­گیری کند. چنین فرزندی حاضر است از آبروی خود هم مایه بگذارد اما خود را آلوده به بدیها و زشتی­ها نبیند. او در واقع نگاهش تنها رضای الهی است و اگر همه­ی مردم جامعه در سراشیبی سقوط و تباهی قرار گیرند و به آن افتخار کنند، خود را به کناری می­کشد و حاضر نمی­شود سر سوزنی از راه نورانی الهی منحرف شود.

2.       در این الگوی تربیتی، اصول کلی اخلاق نه تنهای نسبی نیست بلکه مطلق و بدون تغییر خواهد بود. بدین معنا که فرزند شما عدالت را خوب می­داند حتی در حق دشمن خود و ظلم را ناپسند می­داند هر چند که در با دشمنش طرف باشد. صداقت در نیت و گفتار، از اصول این الگوی تربیتی است تا جایی که حاضر است حرف راست را بر زبان جاری کند هر چند که خود در این راه متضرر شود.

3.       منظور ما از این الگوی تربیتی آن نیست که صرف به کار بردن نام خدا در کلماتمان موجب قرار گرفتن فرزند در این جاده­ی نورانی شود. بلکه منظور این است که تربیتی که بر مبنای الهی باشد انسان را در این راه قرار می­دهد. والدینی که الگوی تربیتی آنها بر مبنای هدف از خلقت باشد در حقیقت روح تمامی رفتارهای آنها نماد الهی دارد و این کلمات را از عمق وجود خود به زبان جاری می­سازند.