وبلاگ هــم انــدیشـی دینــی

بسم الله الرحمن الرحیم

بازدید کننده ی بزرگوار! جهت مطالعه ی بهتر و کامتر مطالب این وبلاگ می توانید به وب سایت :::هم اندیشی دینی::: مراجعه بفرمایید.

امر و نهی کودک

امر و نهی لازمه­ی تربیت است و بدون در نظر گرفتن آن نمی­توان حلقه­ی تربیتی کودک را کامل دید. البته توجه داشته باشیم که افراط و تفریط در امر و نهی، موجب بروز مشکلات فراوانی در کار تربیتی فرزندان ما خواهد شد.

اگر در امر و نهی زیاده­وری کنیم ممکن است فرزندانمان دچار خود کم بینی شده و اعتماد به نفس خود را از دست بدهند. چنین بچه­هایی جرأت بروز دادن خلاقیت خود را نداشته و دوست دارند به جای آنکه روی پای خود بایستند، دنباله رو و تابع دیگران باشند. همچنین با زیاده­روی در امر و نهی کودک ممکن است کودکان به ستوه آمده و والدین خود را موجوداتی آزار دهنده و بی­منطق ببینند. چنین کودکانی ممکن است از اطاعت والدین خود شانه خالی کرده  و مقابلشان بایستند.

در این رابطه ذکر دو نکته ضروری است

1. نباید نسبت به همه­ی رفتارهای فرزندانمان حساس باشیم. باید بگذارید بچه­ها قدری آزاد باشند و آزادانه به بازی و فعالیتهای دیگر خود بپردازند. به هر حال وقتی کودک بازی می­کند، ممکن است اتاق خود را نامرتب نماید و حتی ممکن است تا حدی لباس خود را هم کثیف کند. در این صورت اگر بخواهیم مدام بالای سر بچه­ها بایستیم و امر و نهیشان کنیم، هم لذت بازی را از آنها گرفته­ایم و هم آنها را آماده­ی قیام علیه خود نموده­ایم. بهترین راه­کار این است که بگذاریم بازی کنند؛ اما بعد از بازی به آنها بگوییم اطاقشان را مرتب کنند.  

2. جهت استفاده نکردن از امر و نهی بی­مورد، می­توانیم از روشهای جایگزین استفاده کنیم.

· به جای آنکه به فرزندمان بگوییم: «اطاقت را مرتب کن!» بهتر است بگوییم: «عزیزم! بهتر نیست که اطاقت را مرتب کنی!» با این روش هم به او گوشزد کرده­ایم تا وظایفش را انجام دهد، هم آمرانه با او صحبت نکرده­ایم و هم شخصیتش را مورد تکریم قرار داده­ایم.

· یکی دیگر از روشهای جایگزین، ورود به دنیای بازی کودکان است. هنگام بازی با کودک می­توانیم وظایف کودکانمان را به اسباب بازی­های او گوشزد کنیم و با امر و نهی کردن عروسکش به او یاد دهیم که باید به وظایف خود عمل کند. مثلا به عروسکش بگوییم: «اطاقت را مرتب کردی؟ یک عروسک خوب باید اطاق مرتبی داشته باشه». وقتی کودک ما چنین صحبتهایی را می­شنود می­آموزد که باید به وظایف خود عمل کرده و در انجام آنها کوتاهی نکند. ­

· روش دیگر این است که با فرزندانمان برای انجام مسئولیتها مسابقه بگذاریم. مثلا به جای آنکه بگوییم «اطاقت را مرتب کن!» بگوییم: «یک مسابقه! ببینم کدام یکی از ما اطاقهایمان را زودتر و بهتر مرتب می­کنیم.» بعد شما به اطاق خودتان بروید و فرزند شما هم به اطاق خود می­رود تا در مسابقه برنده شود. با این روش نه تنها به فرزندمان آموخته­ایم که به وظایفش عمل کند؛ بلکه انجام مسئولیت را هم برای او شیرین کرده­ایم.  

کوتاهی در امر و نهی کودک هم موجب می­شود تا بچه­ها از تعادل رفتاری خارج شده و بدون اینکه والدین را ناظر بر رفتار خود ببینند دست به هر کاری بزنند و از انجام برخی از کارهای واجب خود غفلت نمایند. همچنین موجب می­شود تا کودکانمان بد عادت شده و گمان کنند والدین حق هیچ گونه اظهار نظری در مورد رفتار آنها را نخواهند داشت. در چنین صورتی وقتی والدین بخواهند در مقابل اشتباهات رفتاری فرزندانشان واکنش نشان دهند و به آنها تذکر دهند، فرزندان رو در روی آنها ایستاده و به گمان اینکه والدین پا را از گلیم خود فراتر گذاشته و آزادی آنها را زیر سؤال برده­اند، با آنها برخورد خواهند کرد!