وبلاگ هــم انــدیشـی دینــی

بسم الله الرحمن الرحیم

بازدید کننده ی بزرگوار! جهت مطالعه ی بهتر و کامتر مطالب این وبلاگ می توانید به وب سایت :::هم اندیشی دینی::: مراجعه بفرمایید

کودکان خود را دریابیم

چند ماه پیش به خاطر مسافرتی که داشتم، فراغت بالی پیدا کردم که برنامه­های شبکه­ی نمایش را پی­گیری نمایم. یکی از برنامه­هایی که توجهم را به خود جلب کرد، سریال کارتونی «خانواده­ی دکتر ارنست» بود. این سریال محصول کشور کره و داستان خانواده­ای از اهل سوئیس است که در جزیره­ای غیر مسکونی گرفتار شده­اند. دیدن این سریال تداعی­گر دوران خوش کودکی و خاطرات آن روزها بود. این بار که پی­گیر این سریال بودم، با دید دیگری به آن می­نگریستم. می­دیدم که چه ظرافت­ها و چه نکات دقیقی در راستای تربیت کودکان در این سریال رعایت شده. جایگاه پدر و مادر در خانه کاملا مشخص و در عین حال منطقی بود. مسئولیت کار خانه از آن مادر و دختر خود، و مسئولیت کار بیرون هم از آن پدر و پسرش بود. هر چند که در کارهای مشورت می­کردند، اما در نهایت در کار خانه خانم بود که حرف نهایی را می­زد، و در کار بیرون هم آقا حرف آخر و  نظرنهایی را ارائه می­کرد. همه­ی اعضای خانواده هم به این نظر نهایی بادید احترام می­نگریستند.

بچه­ها در عین شیطنت و بازی گوشی خود، از پدر و مادر حرف شنوی داشتند و احترام آن­ها را رعایت می­کردند تا جایی که هیچ سخن زشتی در مورد پدر و مادر، از آن­ها شنیده نشد. هر کدام از اعضای خانواده در قبال یکدیگر خود را مسئول می­دانستند، و سعی می­کردند مسئولیت خود را به خوبی انجام دهند و در عین حال کمک خوبی برای دیگران هم باشند. 

امید به لطف خداوند، تسلیم نشدن در برابر مشکلات زندگی، و شور و نشاط، از دیگر امتیازات این سریال بود.  

انسان دوستی و محبت صادقانه به هم نوع هم از آموزه­های دیگر این سریال بود.

این سریال در عین حالی که قوه­ی تخیّل کودکان را تقویت می­کرد، آن­ها را از زندگی واقعی دور نمی­ساخت و آموزه­های آن دقیقا هم­سو با زندگی واقعی بود که کمک فراوانی در مسیر تجربه­آموزی کودکان و آشنایی به طبیعت و آداب زندگی داشت.

وقتی سریال را می­دیدم با خود می­اندیشیدم که ابزارهای آموزشی امروز برای کودکان چه پیام­هایی دارند؟! فیلم­ها، سریال­ها، و بازی­های کامپیوتری چه هدفی از اهداف تربیتی کودکان ما را دنبال می­کنند و بچه­های ما را در چه فضایی قرار می­دهند؟! آیا احترام به والدین در آموزه­های دیداری و شنیداری تقویت می­شوند یا این­که جای خود را به طلب­کاری و گنده­گویی در برابر والدین سپرده است؟! آیا بچه­های ما در کنار این ابزارها میل انسان دوستی خود تقویت شده می­بینند یا این­که بر تکبر و خودخواهی آن­ها افزوده می­گردد؟! وقتی در بازی­های کامپیوتری به بچه­ها می­آموزند که به دیگران ضربه بزنید، خشونت بورزید، دیگران را بکشید تا امتیاز کسب کنید، آیا در چنین فضایی بویی از انسان دوستی و ایثارگری می­توان استشمام کرد؟! آیا کودکان ما در کنار این وسائل آموزشی تجربه­ی زندگی پیدا می­کنند و آماده­ی ورود به زندگی اجتماعی می­شوند؟! وقتی بیشتر فیلم­های امروزی، بچه­ها را از فضای واقعی دور و دورتر می­کنند و هیج ارتباطی با عالم واقعی برقرار نمی­کنند! وقتی فیلمها و سریال­های امروزی، عنوان تخیلی را یدک می­کشند، دیگر کودک نمی­تواند از این فیلم­ها پلی به زندگی واقعی بزند و دیده­ها و شنیده­های خود را در راستای زندگی خود به کار گیرد!  

تذکر: بنده با اصل خیال پردازی کودکان مخالفتی ندارم. خیال پردازی کمک می­کند تا کودک به تدریج به رشد و خلاقیت برسد و بتواند در زندگی واقعی حضوری مؤثرتر داشته باشد. با این عبارت خیال پردازی کودک امری گذرا و در مسیر رشد و تکامل فکری وی قرار دارد. فرو رفتن بیش از اندازه در چنین فضایی موجب می­شود تا کودک نتواند پذیرای واقعیت­های عینی پیرامون خود باشد و با پناه بردن به فضای خیال از این واقعیت­ها فراری شود! هر چند که ما اصل خیال پردازی را برای کودکان لازم و متین می­دانیم، اما دامن زدن به آن و تشویق بیش از حدّ کودک به این کار را امری خطرناک و مشکل ساز می­دانیم.